Danimarka’nın başkenti Kopenhag ile İsveç’in önemli kenti Malmö’yü birbirine bağlayan Öresund Bağlantı Yolu, Avrupa’nın en büyük altyapı projelerinden biri... Öresund Köprüsü, batık Drogden Tüneli ve Peberholm Adası’nın inşaatını kapsayan proje oldukça komplike bir yapıya sahip.
Sekiz kilometreye yakın "Öresund Köprüsü", yaklaşık 3,5 kilometrelik "Drogden Tüneli" ve 4 km uzunluğunda yapay "Peberholm Adası"ndan oluşan bağlantı yolu İsveç ve Danimarka arasında yer alıyor. Hem demiryolu hem de otoyol için dünyanın en büyük batırma tüneli ile kablo destekli uzun ve yüksek bir köprüyü de barındıran bu komplike yapı ciddi bir mühendislik harikası olarak görülüyor.
Üç bölümden oluşuyor
Danimarka tarafındaki Öresund Boğazı’ndan kesintisiz gemi trafiğine olanak sağlamak için tasarlanmış, toplam uzunluğu 3.510 metre olan su altı tüneliyle başlayan yol, Boğaz’ın ortasında bulunan Peberholm ismi verilen yapay bir ada üzerinde (4.055 m) devam ediyor ve son olarak, İsveç’in Malmö kentine bağlantı, 7.845 metre uzunluğundaki kablo destekli Öresund Köprüsü ile tamamlanıyor.
Avrupa’da hem demiryolu hem karayolu taşımacılığının yapıldığı en büyük birleşik bağlantı yolu olan yapının inşasına 1995 yılında başlanmış ve inşaat 1999 yılında tamamlanmıştı.
Köprü...
İsveç ile Danimarka’nın Amager Adası’nı birbirine bağlayan köprü, iki ülke arasındaki mesafenin yarısı kadar, yani 7.845 metrelik bir uzunluğa sahip. 82 bin ton ağırlığında, iki demiryolu hattını destekleyen ve dört şeritli bir otoyol köprüsü işlevi görüyor. Tasarım, tüm uzunluğu boyunca uzanan yatay bir kiriş ve üç kablo destekli köprü bölümünün birleşiminden oluşuyor. Kiriş, her iki yaklaşımda da 140 metrelik düzenli aralıklarla beton ayaklarla destekleniyor.
Köprü, 204 metre yüksekliğinde iki çift serbest duran kablo destek kulesine sahip. Gemilerin altından geçmesi için 57 metrelik yeterli boşluğu bulunuyor. Birincil kablo destekli açıklık 491 metreye kadar uzanıyor; kiriş ve kablo destekli tasarımın benzersiz kombinasyonu, yoğun demiryolu trafiğine dayanacak ve önemli buz birikimlerine direnecek şekilde seçilmiş. Yüksek yükleri yönetmek ve üst yapı ile altyapı arasındaki hareketleri karşılamak için köprü, her biri 20 tona kadar ağırlıktaki yataklarla donatılmış. Bu yataklar, uzunlamasına 96 bin kN’ye kadar ve enine 40.000 kN’ye kadar dikey yükleri kaldırabiliyor.
Belirli rüzgar ve sıcaklık koşulları altında kablo hareketlerinin neden olduğu titreşimlerle ilgili zorluklara önlem olarak kabloların merkezine sönümleyiciler yerleştirilmiş. Sürekli izleme için bu sönümleyicilerden ikisi lazer ölçüm cihazlarıyla donatılmış.
Yüksek düzeyde prefabrikasyon tercih edilmiş
Tüm köprü 7,8 km uzunluğunda; yüksek köprü ise bunun 1.092 metresini oluşturuyor. Tünelde olduğu gibi köprünün inşasında da yüksek düzeyde prefabrikasyon kullanılmış. Yerinde dökülen pilonlar dışında diğer tüm bileşenler (kesonlar, sütun şaftları ve köprü kirişleri) karada üretilmiş ve büyük yüzer vinçle taşınmış. Benzersiz ve oldukça çok yönlü bir araç olan bu kendinden tahrikli vinç, en ağır beton keson ve sütun şaftlarını büyük bir hassasiyetle konumlandırmış. Svanen isimli vinç, iki yıl boyunca Malmö Kuzey Limanı’ndaki Sundlink Contractors köprü fabrikası ile köprü hattı arasında düzenli seferler yapmış ve iki yaklaşım köprüsünü ve yüksek köprüyü dev bir lego seti gibi inşa etmiş.
Köprünün üst yapısı, kafes kirişli kompozit çelik-beton bir yapı. Üstte otoyol, altta demiryolu var. Yüksek köprünün kabloları klasik bir düzende düzenlenmiş ve üst yapı kirişine 20 metre aralıklarla bağlanmış. Esas olarak iki çift sütun şaftı üzerinde desteklenen köprü, seyir açıklığının merkezinden simetrik. 490 metrelik ana açıklığın sapmalarını sınırlamak için ara yan açıklık iskeleleri mevcut. Her bir pilon, deniz seviyesinden 204 metre yüksekliğe kadar uzanan ikiz, yerinde dökülmüş beton kulelerden oluşuyor. Kablolar pilonlara 12 metre aralıklarla bağlanmış. Hem pilonların hem de yan açıklık iskelelerinin temelleri, deniz seviyesinden 14 ila 17 metre aşağıda, sert kireç taşına yerleştirilmiş.
Köprünün pilonlar İsveç’in en yüksek beton yapıları
Öresund Köprüsü’nün pilonları İsveç’teki en yüksek beton yapılar olma özelliğine sahip. Pilonların inşası, Malmö Limanı’ndaki kuru havuzda dökülen ve köprü hattına çekilen pilon kesonlarının yerleştirilmesiyle başlamış. Kesonların üzerine pilonların dökümü kendiliğinden tırmanan kalıplar vasıtasıyla gerçekleştirilmiş. Her 4 metrelik kaldırma için tüm döküm süreci yedi ila on gün sürmüş. Her pilon ayağına yaklaşık 4.335 m3 beton yerleştirilmiş (ilk aşamada kaldırma başına 220 m3 ve tepeye yakın kaldırma başına yaklaşık 34 m3). Beton, yakına demirlenmiş bir mavnadaki beton santralinden sağlanmış.
Yüksek köprü, her pilon bacağından her yönde on tane olmak üzere toplam 80 çift kablo ile taşınıyor. Her kablo 68 ila 73 telden oluşuyor (Bir tel yedi adet 5 mm telden oluşuyor). Her kablonun çekme dayanımı 2 bin ton ve tüm kabloların toplam uzunluğu yaklaşık 25 km. Toplam ağırlık ise yaklaşık 2.300 ton.
Peberholm Adası
Drogden Tüneli’ne bağlanan yapay bir ada olan Peberholm, inşa süreci sırasında taranan İsveç kayası ve toprağı kullanılarak inşa edilmiş. Ada yaklaşık 4 kilometre uzunluğunda ve ortalama genişliği 500 metre. İnsan yapımı bir ada olan Peberholm, zengin bir flora ve faunaya sahip. Başlangıçta biyologların adayı zenginleştirmek için getirdikleri birkaç ot, öylesine verimli bir şekilde gelişmiş ki şu an ada 500’den fazla bitki türüne ve çok sayıda kuşa ev sahipliği yapıyor.
Drogden Tüneli
4.050 metre uzunluğundaki Drogden Tüneli, yapay ada Peberholm’u, Danimarka’nın en yakın yerleşim yeri olan Amager Adası’ndaki Kastrup’taki yapay yarımadaya bağlıyor. Tünel, her iki ucunda 270 metre uzunluğunda giriş tünelleriyle birlikte 3.510 metre uzunluğunda batırılmış bir tüpten oluşuyor. Bu dikkat çekici tünel, kanalın altına yerleştirilmiş, her biri 55 bin ton ağırlığında olan 20 ayrı tünel elemanından oluşuyor. Bu segmentler birbirine bağlı ve deniz tabanına kazılan bir hendeğe yerleştirilmiş. Tünelin içinde, demiryolları ve karayolu için ikişer tüp ve acil durumlar için daha küçük bir beşinci tüp mevcut. Tüm bu tüpler yan yana bir şekilde trafiğin sorunsuz bir şekilde akmasını sağlıyor.
20 adet prefabrik beton tünel elemanı
Batık tünel yirmi adet prefabrik beton tünel elemanından inşa edilmiş. Elemanlar, tünel sahasının 12 km kuzeyinde özel olarak yapılmış bir fabrikada imal edilmiş. Her eleman, dört römorkör tarafından tünel sahasına çekilmiş ve GPS uydu navigasyonu kullanılarak hassasiyetle hendeğe indirilmiş. Her bir tünel elemanı 176 metre uzunluğunda, 49 metre genişliğinde, 9 metre yüksekliğinde ve yaklaşık 57 bin ton ağırlığında.
Bir tünel elemanı su altında kalmış
Elemanların çekilmesi de büyük beceri ve hassasiyet gerektirmiş. 57 bin tonluk elemanın çekme sırasında neredeyse tamamen suya batması ve çekmeden önce Öresund’daki değişen akıntılar dikkate alınmış. İnşaat aşamasının başlarında, uluslararası yoğun sayılabilecek bir gemi trafiğine sahip bölgedeki nakliyeyi izlemek ve gemileri çalışma alanlarında yönlendirmek için bir radar istasyonu kurulmuş ve böylece büyük kazalar önlenebilmiş. Bir çarpışma nedeniyle hiçbir tünel elemanının hasar görmediği inşa sürecinde sadece bir tünel elemanı tünel hendeğinde konumlandırılırken su altında kalmış. Birkaç saniye içinde büyük beton elemandaki beş tünel tüpü de suyla dolmuş ve prosedürlere uygun olarak eleman hemen hendeğe indirilmiş (ancak konumundan birkaç metre uzağa). Öresund tünel müteahhitlerinin tünel elemanını incelemesi, onarması ve sonunda doğru konumuna getirmesi sekiz hafta sürmüş. Bu süreçte alçaltma tertibatı ve platformlar su basan elemana bağlanmış olduğundan müteahhit, tüneli aynı anda her iki taraftan inşa ederek zamandan tasarruf edememiş. Ancak tünel fabrikası tünel elemanlarını üretmeye devam etmiş ve su basan tünel elemanı onarılıp doğru konuma yerleştirildikten sonra, geri kalan tünel elemanlarının çekilmesi ve inşası yüksek hızda gerçekleştirilebilmiş. Bu büyük aksaklığa rağmen tünel planlanandan önce tamamlanmış.
Çevre...
Prefabrikasyon tekniklerinin de optimum kullanıldığı projenin inşaat süresince sıkı çevresel gereklilikler yürürlükteymiş ve hem bağlantının inşası hem de tamamlanan bağlantı yolunun çevre üzerindeki etkisi çok dikkatli tasarlanıp, izlenmiş. Danimarka ve İsveç hükümetleri bağlantının Öresund’dan geçen su akışını engellememesi (% 0,5) gerektiğini şart koştuğundan ilk tasarımın bir miktar düzeltilmesi de gerekmiş.
Tarama ve ıslah
Tarama ve ıslah sözleşmesi kapsamında dört yıl boyunca toplam 7,5 milyon metreküp deniz tabanı malzemesi taranmış. Deniz tabanı çakıl ve taş, kil ve çakmaktaşı tabakalı kireç taşından oluşuyormuş. Tünel hendeği için çeşitli tarama gemileri, geleneksel kepçeli tarama gemileri ve özel kesici/emici tarama gemileri ile işlem gerçekleştirilmiş. Amaç, tamamlanan bağlantının su akışı ve Öresund’dan Baltık Denizi’ne tuz ve çözünmüş oksijen hareketi üzerinde net bir etkisinin olmamasıymış. Sonuç olarak, yarımadanın ve adanın boyutu ve şekli, Öresund’dan geçen su akışının engellenmesini azaltmak için optimize edilmiş. Taranan deniz tabanı malzemesi geri kazanılmış alanlarda yeniden kullanılmış.
Patlamamış bombalar ve gecikme
Deniz tabanında 16 adet patlamamış II. Dünya Savaşı’ndan kalma bombanın bulunması ve yanlış hizalanmış bir tünel parçası nedeniyle programda iki gecikme yaşanmasına rağmen proje, başlangıçta planlanan zaman diliminden üç ay önce tamamlanabilmiş.
13 Ekim 2024
Türkiye'nin en ESKİ ve en çok ZİYARET EDİLEN şantiyesi: ŞANTİYE®...
İnşaata dair "KAYDADEĞER" ne varsa... 1988'den bu yana...
Şantiye®nin ürettiği, derlediği ve yayınladığı içeriklerde öncelik “KAMUSAL YARAR”dır...
Ve yayınlanan içeriğin “ÖZEL” olmasına özen gösterilir...
BASILI DERGİ + E-DERGİ + SANTİYE.COM.TR + SOSYAL MEDYA + DİJİTAL PLATFORMLAR...
İnşaat sektörünün buluşma noktası Şantiye®, “Güven”i temsil eden “Basılı bir Yayın” olma özelliğinin yanı sıra yenilenen web sitesi, Turkcell Dergilik ve Türk Telekom E-Dergi gibi mobil uygulamalardaki varlığı, 42 bin E-Bülten abonesi ve 85 bin sosyal medya takipçisi-bağlantısıyla inşaat sektörünün en önemli iletişim platformlarından biri olmaya her ortamda devam ediyor... 1988'den bu yana...
Şantiye® ayrıca yapı sektörüne "Şantiye'nin Yıldızı Ödülü", "Yılın Yeşil Yapı Malzemesi / Teknolojisi Ödülü" ve "Şantiyeden Kareler Fotoğraf Yarışması" gibi farklı organizasyonlarla da katkı sunuyor.
Şantiye®nin son sayısı da dahil 1988 yılından bugüne kadar yayınlanan TÜM SAYILARINA E-Dergi olarak göz atmak için lütfen tıklayın...
Şantiye®, başta ABONELERİ olmak üzere 2020-2024 yıllarında ilan veren firmalar ABS Yapı, Akyapı, Alumil, Anadolu Motor (Honda), Alkur, Ak-İzo, Altensis, Arbiogaz, Aremas, Arfen, Assan Panel, Asteknik, Atos, Batıçim, Baumit, Betek, Betonblock, Borusan CAT, Bosch Termoteknik, Bostik, BTM, Buderus, Bureau Veritas, Chryso, Çimsa, Çuhadaroğlu, Çukurova Isı, Duyar Vana, DYO, Efectis ERA, Ekomaxi, Elkon, Emülzer, Eryap, Filli Boya, Fixa, Fullboard, Form Endüstri Ürünleri, Form Endüstri Tesisleri, Form MHI (Mitsubishi Heavy Industries) Klima, Garanti Leasing, GF Hakan Plastik, Gökçe Brülör, Grundfos, Hilti, IQ Alüminyum (by Deceuninck), İNKA, İntek, İpragaz, İstanbul Teknik, İzocam, İzoser, Kalekim, Knauf, Knauf Insulation, Komatsu, Köster, Kuzu Grup, LG, Marubeni, Masdaf, Master Builders Solutions, MBI Braas, Meiller Kipper (Doğuş Otomotiv), Messe Frankfurt, Messe München/Agora Tur., Mekon, Mitsubishi Chemical, Nalburdayim.com, NETCAD, ODE, Ökotek, Özler Kalıp, Özpor, Panasonic, PERI, Pimakina, Polyfibers, Polyfin, Prometeon, Ravago, Rehau, Saint Gobain Türkiye, Saray Alüminyum, Schüco, Selena (Tytan), Sentez Mekanik, Serge Ferrari, Shell, Siemens, Sistem İnşaat, Soudal, Sika, Şişecam, Temsa, TMS, Tekno Yapı, Türk Ytong, Tremco illbruck, Vaillant, Vekon, Wermut, Wilo ve Xylem’in değerli katkılarıyla hazırlanmaktadır.
ABONE OLMAK İÇİN
Bir yıllık abonelik bedelimiz olan 1200 TL (6 Sayı, KDV Dahil)'yi TR70 0001 0008 5291 9602 1550 01 IBAN no’lu hesabımıza (Ekosistem Medya) yatırıp; ardından dekontu, açık adresinizi ve fatura bilgilerinizi (şahıs ise TC kimlik no; firma ise vergi dairesi-numarası) santiye@santiye.com.tr adresine e-posta veya 0532 516 03 29 no’lu telefona WhatsApp / SMS aracılığıyla ulaştırabilirsiniz.
