Son yirmi yılda, FRP ile güçlendirilen elemanların davranışlarının anlaşılmasında ve FRP’nin dayanıma olan katkısının hesaplanmasında önemli gelişme kaydedilmiştir. Ancak, FRP’nin kesme dayanımına katkısı için literatürde önerilen bağıntıların tahminlerinde önemli farklılıklar bulunmaktadır. Bu çalışmada literatürdeki tahminler ile deneysel sonuçlar karşılaştırılmış ve değerlendirilmiştir. Değerlendirilmede temel parametreler; kirişlerde enine donatı bulunması, kesit şekli ve GFRP ile güçlendirme yöntemi (U ve sadece iki yan yüzeyinde) kabul edilmiştir. Değerlendirme sonucu, bağıntılar her iki güçlendirme şeklinde enine donatısız kirişlerde eninedonatılı kirişlere göre daha güvenilir tahminlerde bulunmuştur. Ayrıca, her iki güçlendirmeyönteminde T kesitli kirişlerde dikdörtgen kesitli kirişlere göre bağıntıların daha güvenilir sonuçlar verdiği görülmüştür.
YAZAN
Kadir ŞENGÜN / Yıldız Teknik Üniversitesi
Güray ARSLAN / Yıldız Teknik Üniversitesi
1. GİRİŞ
Dayanımı yetersiz yapıların hizmet sürelerinde çok fazla aksamaya neden olmadan, hızlı ve güvenilir şekilde güçlendirilmesi inşaat mühendisliğinin önemli çalışma alanlarından biridir. Lif takviyeli polimer (FRP) yüksek mukavemetli, korozyona dayanıklı, uygulaması diğer yöntemlere göre kolay olan bir kompozit malzemedir. Son 20 yılda FRP’nin yapıların ve yapı elemanlarının güçlendirilmesi uygulamalarında kullanımı yaygınlaştıkça yapılan araştırmaların sayısında artış gözlenmiştir. Deneysel [1-27] ve analitik [28-37] çalışmalar ile güçlendirilen elemanların davranışlarının anlaşılmasında ve FRP’nin dayanıma olan katkısının hesaplanmasında önemli gelişme kaydedilmiştir. Enine donatılı kirişlerde, dayanıma FRP’nin katkısının enine donatısız elemanlara göre daha az olduğu, enine donatı ile FRP arasında bir etkileşim olabileceği ve bu durumun kesme dayanımı hesabında dikkate alınması gerektiğini ifade edilmiştir [12,25-27]. Kar& Biswal [38]; Lima & Barros [39], Pellegrino & Vasic [40] ve Kotynia et al. [41] tarafından yapılan çalışmalarda, FRP’nin kesme dayanımına katkısının hesabı için önerilen bağıntıların tahminleri istatistiksel olarak incelenmiştir. Lif takviyeli polimerler ile güçlendirilen kirişlerin dayanım artışlarının değerlendirildiği çalışmalarda, genellikle karbon lif takviyeli polimer (CFRP) üzerine odaklanılmış olup, cam liftakviyeli polimer (GFRP) ile gerçekleştirilen çalışmaların sayısı sınırlıdır. Ayrıca FRP’nin kesme dayanımına katkısının hesabı için önerilen bağıntılar çoğunlukla CFRP ile güçlendirilen elemanların sonuçları kullanılarak çıkarılmıştır. Önerilen bu bağıntıların özellikle GFRP ilekesmede güçlendirilen elemanlarda ne kadar doğru sonuçlar verdiği incelenmelidir. Bu çalışmada, dikdörtgen ve T kesitli kirişlerde GFRP kullanılarak kesmede iki farklı şekilde (U vesadece iki yan yüzeyinde) güçlendirme uygulanan literatürdeki deneysel sonuçlar alınmış,F RP’nin kesme dayanımına katkısı tahminleri (Mofidi & Chaallal (2011) [36], Chen & Teng(2003) [28-29] ve Sengun & Arslan (2022) [56], ACI 440.2R (2017) [57], Fib-TG 9.3 (2001)[58], CNR-DT200 (2004) [59], CSA-S806 (2002) [60] ve CNR DT‐200 R1/2013 [61]) ilekarşılaştırılmış ve istatistiksek olarak değerlendirilmiştir.
2. ÇALIŞMANIN AMACI VE KAPSAMI
GFRP ile güçlendirilip üç /dört noktalı eğilme deneyi ile yükleme uygulanmış ve kesmekırılmasıyla güç tükenmesi oluşmuş kirişlerin özellikleri (Şekil 1) literatürden (Panda et al. [42],Panda et al. [43], Panda et al. [44], Sundarraja et al. [45], Baggio et al. [46], Saafan [47], Panigrahiet al. [48], A.H. Al-Shalif et al. [49], Berset [50], Al-Sulaimani et al. [51], Chajes et al. [52], Annaiah [53], Deniaud et al. [54], Oller et al. [55]) alınmış ve karşılaştırmalar yapılmıştır. Dikdörtgen ve T kesitli kirişlerde güçlendirme kesitin iki yan yüzey ve alt yüzeyi saracak şekilde (U-şeklinde) ve sadece iki yan yüzeyinde (Şekil 2) uygulanmıştır. Literatürden toplanmış olan veGFRP ile güçlendirilmiş olan kirişlerin daha detaylı özellikleri, incelenen her iki güçlendirmedurumu için Tablo 1’de verilmiştir. İstatistiksel olarak değerlendirme yapmak amacıyla, GFRP’nin kesme dayanımına deneysel katkısı (Vf,exp), GFRP ile güçlendirilmiş elemanların kesme dayanımından kontrol (referans) elemanlarının kesme dayanımının çıkartılmasıylabulunmuştur. GFRP’nin kesme dayanımına katkısının tahmini için literatürde önerilen bağıntılar(Vf,pre) kullanılmıştır. Her bir kiriş için deneysel GFRP katkısının tahmin edilen GFRP katkısınaoranı hesaplanmıştır (Vf,exp/ Vf,pre). Hesaplanan Vf,exp/ Vf,pre değerlerinin ortalama (MV), standartsapma (STD) ve varyasyon katsayısı (COV) değerleri incelenen tüm bağıntılar içinhesaplanmıştır. Varyasyon katsayısı, verilerin ne kadar homojen dağıldıklarını gösteren bir değişkendir. Varyasyon katsayısı (COV) değeri küçüldükçe incelenen bağıntıların doğruluklarıartmaktadır. Ortalama değerin (MV) birden büyük olması ise, sonuçların konservatif olduğunuifade etmektedir.
Yapılan deneysel çalışmalarda [12,25-27], enine donatısız kirişlerde FRP’nin kesme dayanımına katkısının enine donatılı kirişlerden daha fazla olduğu genellikle ifade edilmiştir. Enine donatılı ve enine donatısız GFRP ile güçlendirilen betonarme kirişlerde GFRP’nin kesme dayanımına katkısı belirlenerek, bağıntıların tahminleri karşılaştırılmış ve tahminlere enine donatısının etkisi değerlendirilmiştir. Betonarme kesitin şekli FRP’nin uygulama şeklini dolayısıyla güçlendirmeden alınacak olan verimi de etkilemektedir. T kesitli kirişlerde kesitin tüm kenarlarının FRP ile sarılması döşeme yüzünden mümkün olmamaktadır. Bu yüzden genellikle T kesitli kirişlerde U şeklinde ve iki yan yüzeyin sarılmasıyla güçlendirme uygulanmaktadır. Kesit şeklinin bağıntıların tahminlerine etkisi de değerlendirilmiştir...
DEVAMI VAR
ŞANTİYE®
Daha iyi yapılar için...
30 Aralık 2024
Türkiye'nin en ESKİ ve en çok ZİYARET EDİLEN şantiyesi: ŞANTİYE®...
İnşaata dair "KAYDADEĞER" ne varsa... 1988'den bu yana...
Şantiye®nin ürettiği, derlediği ve yayınladığı içeriklerde öncelik “KAMUSAL YARAR”dır...
Ve yayınlanan içeriğin “ÖZEL” olmasına özen gösterilir...
BASILI DERGİ + E-DERGİ + SANTİYE.COM.TR + SOSYAL MEDYA + DİJİTAL PLATFORMLAR...
İnşaat sektörünün buluşma noktası Şantiye®, “Güven”i temsil eden “Basılı bir Yayın” olma özelliğinin yanı sıra yenilenen web sitesi, Turkcell Dergilik ve Türk Telekom E-Dergi gibi mobil uygulamalardaki varlığı, 42 bin E-Bülten abonesi ve 85 bin sosyal medya takipçisi-bağlantısıyla inşaat sektörünün en önemli iletişim platformlarından biri olmaya her ortamda devam ediyor... 1988'den bu yana...
Şantiye® ayrıca yapı sektörüne "Şantiye'nin Yıldızı Ödülü", "Yılın Yeşil Yapı Malzemesi / Teknolojisi Ödülü" ve "Şantiyeden Kareler Fotoğraf Yarışması" gibi farklı organizasyonlarla da katkı sunuyor.
Şantiye®nin son sayısı da dahil 1988 yılından bugüne kadar yayınlanan TÜM SAYILARINA E-Dergi olarak göz atmak için lütfen tıklayın...
Şantiye®, başta ABONELERİ olmak üzere 2020-2025 yıllarında ilan veren firmalar ABS Yapı, Akyapı, Alumil, Anadolu Motor (Honda), Alkur, Ak-İzo, Altensis, Arbiogaz, Aremas, Arfen, Artus, Assan Panel, Asteknik, Atos, Batıçim, Baumit, Betek, Betonblock, Borusan CAT, Bosch Termoteknik, Bostik, BTM, Buderus, Bureau Veritas, Chryso, Çimsa, Çuhadaroğlu, Çukurova Isı, Deutsche Messe, Duyar Vana, DYO, Efectis ERA, Ekomaxi, Elkon, Emülzer, Eryap, Filli Boya, Fixa, Fullboard, Form Endüstri Ürünleri, Form Endüstri Tesisleri, Form MHI (Mitsubishi Heavy Industries) Klima, Garanti Leasing, GF Hakan Plastik, Gökçe Brülör, Grundfos, Hannover Fairs, Hilti, IQ Alüminyum (by Deceuninck), İNKA, İntek, İpragaz, İstanbul Teknik, İzocam, İzoser, Kalekim, Knauf, Knauf Insulation, Komatsu, Köster, Kuzu Grup, LG, Marubeni, Masdaf, Master Builders Solutions, MBI Braas, Meiller Kipper (Doğuş Otomotiv), Messe Frankfurt, Messe München/Agora Tur., Mekon, Mitsubishi Chemical, Molecor, Nalburdayim.com, NETCAD, ODE, Ökotek, Özler Kalıp, Özpor, Panasonic, PERI, Pimakina, Polyfibers, Polyfin, Prometeon, Ravago, Rehau, Saint Gobain Türkiye, Samsung, Saray Alüminyum, Schüco, Selena (Tytan), Sentez Mekanik, Serge Ferrari, Shell, Siemens, Sistem İnşaat, Soudal, Sika, Şişecam, Temsa, TMS, Tekno Yapı, Türk Ytong, Tremco illbruck, Vaillant, Vekon, Viessmann, Wermut, Wilo, Winsa, XCMG, Xylem ve ZF'nin değerli katkılarıyla hazırlanmaktadır.
ABONE OLMAK İÇİN
Bir yıllık abonelik bedelimiz olan 1800 TL (6 Sayı, KDV Dahil)'yi TR70 0001 0008 5291 9602 1550 01 IBAN no’lu hesabımıza (Ekosistem Medya) yatırıp; ardından dekontu, açık adresinizi ve fatura bilgilerinizi (şahıs ise TC kimlik no; firma ise vergi dairesi-numarası) santiye@santiye.com.tr adresine e-posta veya 0532 516 03 29 no’lu telefona WhatsApp / SMS aracılığıyla ulaştırabilirsiniz.
