1550 metre ile dünyanın en uzun orta açıklıklı köprülerinden biri olan Osmangazi Köprüsü’nün yapımı Yap-İşlet-Devret modeli ile gerçekleştirilmiş ve Köprü 2016 yılında hizmete açılmıştı. 384 km otoyol, 42 km bağlantı yolu olmak üzere toplam 426 km uzunluğundaki İstanbul-İzmir Otoyolu projesi kapsamında hayata geçirilen Osmangazi Köprüsü’nün toplam uzunluğu toplam 2.907 metre. Kuzey ve güney yaklaşım viyadükleri de dahil edildiğinde karadan karaya uzunluğu 4 bin 540 metreye ulaşan Köprü’nün inşaatında sekiz bin profesyonel görev almıştı.
Dilovası ile Hersek Burnu arasında inşa edilen ve İzmit Körfezi’nin iki yakasını bağlayan Köprü’nün trafiğe açılmasıyla birlikte, öncesinde yaklaşık 1,5 saat süren mesafe 6 dakikaya inmişti.
Tabliye genişliği 35,93 metre, yüksekliği ise 4,75 metre olan Osmangazi Köprüsü 3,65 metre genişliğinde 3 gidiş ve 3 geliş olmak üzere toplam 6 şeritten oluşuyor. Güney yaklaşım viyadüğü tabliyesinin 1.120 metre kesimi itme-sürme yöntemiyle gerçekleştirilmişti. 22.500 tonluk tabliyenin itme operasyonu dünyanın en büyük itme-sürme operasyonu olma özelliğini taşıyordu. Köprü’nün kule yüksekliği ise 252 metre.
İşveren / İdare: Karayolları Genel Müdürlüğü
Yapım tarihi: 2010-2016
Türü: Asma köprü
Malzeme: Beton ve Çelik
Uzunluk: 2.907 m
Ana açıklık: 1.550 m
Tabliye genişliği: 36 m
Kule yüksekliği: 252 m
Müşavir: Yüksel Proje, EMAY, Chodai
Yapım / Faz 1: Astaldi, IHI, Nurol, Makyol, Göçay, Yüksel İnşaat, Özaltın, Dağcan
Yapım / Faz 2: Astaldi, Nurol, Makyol, Göçay, Özaltın
Göçmen kuşlar için kavis verilmişti
Tasarım sürecinde Osmangazi Köprüsü’ne, 113 göçmen kuş türüne konaklama imkânı sunan ve “kuş oteli” olarak bilinen Hersek Lagünü’ne zarar vermemek için kavis verilmişti. Lagün, Köprü’nün şeklinin belirlenmesinde önemli etkenlerden biri olmuştu. Söz konusu sulak alanın bu hassasiyetle göçmen kuşlara gelecek yıllarda da ev sahipliği yapması bekleniyor.
Yüzlerce sensörle takip ediliyor
Köprü aşırı sarsıntı, yangın gibi olağandışı durumları haber veren dört yüze yakın sensörle donatılmış. Sensörler ve kulelerde bulunan kamera sistemleri, uzaktan da verimli bir kontrol yapılmasını olanaklı kılıyor. Kurulan yüksek basınçlı yangın söndürme sistemleri ise trafo birimlerindeki herhangi bir yangına otomatik müdahaleyi sağlıyor.
Kullanılan çelik teller dünyanın etrafını iki kere dönebiliyor
- Köprü’nün yapım sürecinde kullanılan çelik teller uç uca eklense 84 bin 518 km uzunluğa erişiyor. Yani dünyanın etrafını 2 turdan fazla dönebiliyor.
- Bir tabliye segmentinin ağırlığı 292 ton.
- Köprü’de kullanılan 196 bin m³lük betonla 5150 adet 100 m² konut yapılabiliyor.
- Köprü’nün yapımında kullanılan 109 bin 490 ton çelikle 73 bin otomobil üretilebiliyor.
- Köprü’nün ana açıklık tabliye alanı 96 bin 364 m²; yani 14 futbol sahası büyüklüğünde.
Her kule temeline 2 metre çapında 195 kazık
Köprü’nün kuzey ve güney kule temellerinin oturduğu deniz tabanında 43.00 m kotuna kadar dip taraması gerçekleştirilmiş; her kule temeli için zemine 2 m çapında 195 kazık çakılarak güçlendirme yapılmış. Daha sonra üzerine 3 m kalınlığında kırmataş yatak serilerek olası deprem esnasında köprü keson temelinin bu yatak üzerinde serbestçe hareket edebileceği, depreme dayanıklı bir yapı elde edilmiş.
Ana halat kelepçesi (G20Mn5+QT Çelik Döküm)
Köprüde askı halatlarını ana halata bağlayan 202 adet ana halat kelepçesi kullanılmış. EN10293 şartnamesine göre Güney Kore’de imal edilen genel mühendislik uygulamaları için üretilen bir döküm (çelik) malzemesi. Kelepçeler üst ve alt olarak iki parça halinde üretilmiş. Bu iki parça birbirlerine özel imal edilen cıvatalar ile bağlanmış.
Ana halatta yaklaşık 25 metre aralıklarla yerleştirilen kelepçelerin köprüdeki konumlarına göre tipleri farklı. Altı farklı çeşitten oluşan kelepçelerin taşıdıkları yüke ve ana halattaki eğime göre uzunlukları değişiyor. Aynı zamanda ana halattaki konumlarına göre askı halatına bağlanacak pim deliklerinin konumları da farklı. Montaj yapılan kelepçelerin sızdırmazlığını sağlamak için iki parça arası dolgu macunu sürülmüş. Son olarak uçlarına kapaklar yerleştirilmiş.
Tabliye U-Kaburga
Köprü’nün ana yapılarından biri olan tabliyenin iç kısmında üst, alt ve köşe yüzeylere kaynatılmış U-Kaburgalar bulunuyor. Fabrikasyon aşamasında otomatik işlem yapan makinalarla kesimi ve presi bükümü yapılan U-Kaburgalar, tozaltı kaynak makinaları ile tabliye plakalarına kaynatılmış. Tabliye içinde köprü boyunca kesintisiz 76 adet U-Kaburga mevcut. Muayene yaya yollarının altında ise toplam 8 adet V-Kaburga var.
Tabliye yapısı, her birinin boyu ortalama 25 metre olan, toplam 113 segmentten oluşuyor. Bu segmentlerin birleşimlerinde üst U-Kaburgalar cıvatalı bağlantılar ile birbirine bağlanmış. Alt U-kaburgalar içinse fabrikasyon aşamasında her bağlantı için 3 mm’lik ek U-Kaburgalar üretilip, geometrisi deneme montajında kontrol edilmiş. Sahada montaj yapıldıktan sonra bu ek plakalar gazaltı yöntemiyle yapıya kaynatılmış ve U-Kaburgaların tabliye boyunca sürekliliği sağlanmış.
Çelik dış yüzeylerin boyası
Tasarımcının belirlediği EN 12944 şartnamesi gereği Osmangazi Köprüsü’nde çelik yapının dış yüzeyleri için kullanılan boya sistemi deniz atmosferinin tüm olumsuz etkilerine dayanacak kriterleri karşılayacak şekilde seçilmiş (C5M High). Bu boya sistemi üç kattan oluşuyor. İlk kat çinko bakımından zengin etil silikat, orta kat epoksi ve son kat poliüretan boya olmak üzere toplamda yaklaşık 320 µm kalınlığında.
Osmangazi Köprüsü’nde tork kontrollü yüksek mukavemetli (10.9 kalitesinde) cıvatalar kullanılmış. Bu cıvataların özelliği, belirlenen ön yükleme (sıkma) değerinin cıvata geometrisi, burulma mekaniği karakteristiği ve yağlama koşulları ile kontrol edilmesi. Cıvataların özel elektrikli anahtarı, iç ve dış kısım olmak üzere iki kısımdan oluşuyor. Dış kısım somunu saat yönünün tersine çeviriyor; iç kısımsa tırtıl ucu tutuyor ve uç kopana kadar saat yönünde çeviriyor. Bu sayede tırtıl uç kopuncaya kadar titreşim gibi herhangi bir dış etkenden dolayı cıvatanın gevşemesi söz konusu olmuyor.
Ana halat oluşumunda kullanılan büklümler
Ana halat, paralel bağlı öngermeli tel sistemlerinden oluşuyor. Genel olarak altıgen yapıda bulunan büklümlerden orta açıklıkta 110 adet bulunuyor ve her büklümü 127 adet 5,91 mm çapında ve 3025 m uzunluğunda galvaniz teller oluşturuyor. Bir telin taşıma gücü 4,82 ton. Bu da yaklaşık 4 araba taşıyabilecek bir güce tekabül ediyor.
Ana halat kesitinin çapı orta açıklıkta 781 mm, kenar açıklıkta 788 mm. Bunun nedeni, kenar açıklıklarda ikişer adet ilave büklümün bulunması. Fabrikasyon aşamasında, ana halatta klasik sistem olan halat büklüm tellerini tek tek çekmek yerine “parçaları önceden imal edilmiş öngermeli paralel tel” (PPWS) büklümleri, yani 127 telden oluşan paralel bağlı tel demetlerini çekme sistemi seçilmiş. Her bir büklüm, kuzey ankraj bloğundan güney ankraj bloğuna çekilerek geriliyor. Ana halat tabliye yüklerini kule, yan ayaklar ile ankraja iletiyor ve köprüde doğu ve batı olmak üzere iki adet ana halat bulunuyor. Ana halatın toplam ağırlığı 18750 ton. Tasarım aşamasında halat büklümleri özellikle altıgen seçilmiş.
Paspayı takozları
Köprünün yüz yıllık proje ömrü süresini sağlamak amacıyla köprü şantiyesinde kurulan paspayı üretim tesisinde köprü ile ilgili beton imalatının tamamında kullanılan dört farklı tip paspayı takozu, özel tasarım C50 betonu kullanılarak üretilmiş. Paspayı takozunun donatıya bağlanmasını sağlayan 1,6 mm galvanizli teller bulunuyor. Galvanizli telin seçilmiş olmasının nedeni, telin paslanıp betonarme yapıya zarar vermesini önlemek.
Yapının deniz suyu ile temas eden bölgelerinde P95 tipi paspayı takozu, hava ile temas eden yüzeylerinde ise P65 tipi paspayı takozu kullanılmış. Kazık betonu ve diyafram perde betonlarında ise silindirik paspayı takozu tercih edilmiş.
Trinidad Göl Asfaltı
Asma köprünün karayolu üst yapısının mastik asfalt tabakasında bitüm esaslı bağlayıcı madde olarak kullanılan “Trinidad Göl Asfaltı (TLA)” ısı dalgalanmalarına, trafik yüklerine ve çelik tabliyedeki dinamik hareketler nedeniyle oluşan deformasyonlara karşı direnç ve uzun servis ömrü kazandırıyor.
Onurlu bir Japon Mühendis
Köprü inşaatı sürecinde görev alan ve sorumlusu olduğunu düşündüğü bir problem nedeniyle intihar eden Japon Mühendis Ryoichi Kishi (1964-23.3.2015)de Köprü’nün inşaat sürecinin önemli unsurlarından biri olmuştu...
Osmangazi Köprüsü’nde projenin başından itibaren ana çelik halat montajı planlama sorumlusu olarak çalışan Kishi, sadece montaj ekipmanını tasarlamak ve proje süresinin nasıl kısaltılacağı, halat montajının nasıl yapılacağını planlamakla kalmıyor, üretim sürecinde de birebir yer alıyor ve önemli katkılar sunuyordu. Bununla birlikte ana kabloda kullanılan, dünyanın en geniş çaplı prefabrike paralel tel demeti PPWS: 127x 5.91 mm montaj yöntemini kurarak bu projenin tamamlanmasında çok büyük rol oynuyordu. Türk çalışma arkadaşları tarafından da sevilen ve takdir edilen Kishi, 21 Mart 2015 günü, ana kablonun iskelesi işlevini gören kediyolunun talihsiz bir şekilde koparak düşmesinden kendini sorumlu tutarak iki gün sonra hayatına son vermişti. Yapılan araştırmalar neticesinde, yaşanan problemde Japon Mühendisin bir suçunun olmadığı anlaşılmıştı.
Tabliye segmenti / en: 35,9 m
Tabliye segmenti / boy: 25 m
Tabliye segmenti / yükseklik: 4,75 m
Toplam tabliye segmenti: 113
Tabliye segmenti / ağırlık: 302 ton
Tabliye toplam ağırlık: 33000 ton
Kule / yükseklik: 252 m
Kule blokları / en: 8 m
Kule blokları / boy: 7 m
Kule blokları / yükseklik: 8-13 m
Kule blokları / ağırlık: 185 ton
Kule blokları toplam ağırlık: 17767 ton
Toplam blok sayısı: 100
Askı kabloları arası mesafe: 30,1 m
Kaynak ve fotoğraflar: Şantiye®, Çimtaş, KGM, MEB, Yüksel Proje, TMS, Siemens, Kasktaş, Berdan Cıvata, Aldem Çelik, Nurol
10 Ağustos 2024
Türkiye'nin en ESKİ ve en çok ZİYARET EDİLEN şantiyesi: ŞANTİYE®...
İnşaata dair "KAYDADEĞER" ne varsa... 1988'den bu yana...
Şantiye®nin ürettiği, derlediği ve yayınladığı içeriklerde öncelik “KAMUSAL YARAR”dır...
Ve yayınlanan içeriğin “ÖZEL” olmasına özen gösterilir...
BASILI DERGİ + E-DERGİ + SANTİYE.COM.TR + SOSYAL MEDYA + DİJİTAL PLATFORMLAR...
İnşaat sektörünün buluşma noktası Şantiye®, “Güven”i temsil eden “Basılı bir Yayın” olma özelliğinin yanı sıra yenilenen web sitesi, Turkcell Dergilik ve Türk Telekom E-Dergi gibi mobil uygulamalardaki varlığı, 42 bin E-Bülten abonesi ve 85 bin sosyal medya takipçisi-bağlantısıyla inşaat sektörünün en önemli iletişim platformlarından biri olmaya her ortamda devam ediyor... 1988'den bu yana...
Şantiye® ayrıca yapı sektörüne "Şantiye'nin Yıldızı Ödülü", "Yılın Yeşil Yapı Malzemesi / Teknolojisi Ödülü" ve "Şantiyeden Kareler Fotoğraf Yarışması" gibi farklı organizasyonlarla da katkı sunuyor.
Şantiye®nin son sayısı da dahil 1988 yılından bugüne kadar yayınlanan TÜM SAYILARINA E-Dergi olarak göz atmak için lütfen tıklayın...
Şantiye®, başta ABONELERİ olmak üzere 2020-2024 yıllarında ilan veren firmalar ABS Yapı, Akyapı, Alumil, Anadolu Motor (Honda), Alkur, Ak-İzo, Altensis, Arbiogaz, Aremas, Arfen, Assan Panel, Asteknik, Atos, Batıçim, Baumit, Betek, Betonblock, Borusan CAT, Bosch Termoteknik, Bostik, BTM, Buderus, Bureau Veritas, Çimsa, Çuhadaroğlu, Çukurova Isı, Duyar Vana, DYO, Efectis ERA, Ekomaxi, Elkon, Emülzer, Eryap, Filli Boya, Fixa, Fullboard, Form Endüstri Ürünleri, Form Endüstri Tesisleri, Form MHI (Mitsubishi Heavy Industries) Klima, Garanti Leasing, GF Hakan Plastik, Gökçe Brülör, Grundfos, Hilti, IQ Alüminyum (by Deceuninck), İNKA, İntek, İpragaz, İstanbul Teknik, İzocam, İzoser, Kalekim, Knauf, Knauf Insulation, Komatsu, Köster, Kuzu Grup, LG, Marubeni, Masdaf, Master Builders Solutions, MBI Braas, Meiller Kipper (Doğuş Otomotiv), Messe Frankfurt, Messe München/Agora Tur., Mekon, Mitsubishi Chemical, Nalburdayim.com, NETCAD, ODE, Ökotek, Özler Kalıp, Özpor, Panasonic, PERI, Pimakina, Polyfibers, Polyfin, Prometeon, Ravago, Rehau, Saint Gobain Türkiye, Saray Alüminyum, Schüco, Selena (Tytan), Sentez Mekanik, Serge Ferrari, Shell, Siemens, Sistem İnşaat, Soudal, Sika, Şişecam, Temsa, TMS, Tekno Yapı, Türk Ytong, Tremco illbruck, Vaillant, Vekon, Wermut, Wilo ve Xylem’in değerli katkılarıyla hazırlanmaktadır.
ABONE OLMAK İÇİN
Bir yıllık abonelik bedelimiz olan 1200 TL (6 Sayı, KDV Dahil)'yi TR70 0001 0008 5291 9602 1550 01 IBAN no’lu hesabımıza (Ekosistem Medya) yatırıp; ardından dekontu, açık adresinizi ve fatura bilgilerinizi (şahıs ise TC kimlik no; firma ise vergi dairesi-numarası) santiye@santiye.com.tr adresine e-posta veya 0532 516 03 29 no’lu telefona WhatsApp / SMS aracılığıyla ulaştırabilirsiniz.
