Şehirlerimizi oluşturan binaların cepheleri, binaları hava ve su gibi fiziksel etkileşimlerden korurkenaynı zamanda estetik anlamda da binaya prestij katarlar. Binaların iç tasarımları sadece kullanıcılarıtarafından bilinmekteyken, cepheleri kenti kullanan herkes tarafından algılanmaktadır. Cephetasarımları özellikle mimarlar açısından çok önem taşımaktadır. Mimarlar, farklı bina cephetasarımlarıyla binalarının kent içinde fark edilebilir olmasını sağlamayı amaçlarlar.Bu bağlamda farklı renk, desen, doku ve eğrilik (tek, çift ve serbest) imkanları tanıyan cam elyaftakviyeli beton cephe kaplamaları, bu talepleri büyük ölçüde karşılayabilmektedir. Pek çok ünlümimar ya da tasarımcının tercih ettiği paneller kullanım ömrü, darbe dayanımı, üretim kalitesi veüretim hızıyla da ön plana çıkmaktadır.Bu çalışmada cam elyaf takviyeli betonların kullanım alanları, sağladığı biçimsel imkanlar, avantaj vedezavantajları incelenecektir.
Dr. Nuray Benli Yıldız, Düzce Üniversitesi, Kaynaşlı Meslek Yüksek Okulu
Doç. Dr. Hakan Arslan, Düzce Üniversitesi, Sanat Tasarım ve Mimarlık Fakültesi
BETON ESASLI PREKAST PANELLER
Prekast ön imalat, prekast beton ise ön imalatlı beton anlamına gelmektedir. Prekast beton, betonbileşenlerinin fabrikada kalıba dökülerek şekil verilmesi ve üretilen ürünlerin şantiyede yapıya monteedilmesiyle elde edilen yapı ürünleridir [1]. Beton veya betonarme katmandan oluşan ve inşaat alanınahazır olarak getirilen cephe elemanları ise “Beton esaslı prekast cephe panelleri” olarakisimlendirilmektedir. Bu cephe elemanlarına çoğunlukla yalıtım tabakası eklenerek, ısı yalıtımlı cephepanelleri oluşturulmaktadır. Bu beton paneller, binaların dış çeperinde kabuk olarak binayı dışarıdangelen etkilerden korurlar ve ön üretim sonrası yerine montaj edilmesi nedeniyle hem zamandan hemde işçilikten kazanım sağlarlar. Beton esaslı prekast cephe panelleri aynı zamanda “mimari prekastbeton (architectural precast)” olarak da adlandırılmaktadır. Bu panellerin ilk kullanımı 1920’lerekadar dayanırken, daha yaygın kullanılmalarına 1950’li yıllarda başlanmıştır. Son yıllarda, gelişenyalıtım ve ankraj yöntemleriyle birlikte ürün çeşitliliği artmıştır. Bu da tasarım sürecinde yer alanteknik elemanlara (mimar, iç mimar vb.) tasarımda esneklik sağlamaktadır [2]. Beton esaslı prekastpaneller ile pek çok farklı tasarım ve uygulama yapılabilmektedir. Zaha Hadid’in tasarımı olanBakü’deki Haydar Aliyev Kültür Merkezi (Şekil 1.1) beton panellerin özgün kullanımına en iyiörnekler arasındadır.Prekast beton paneller hem seri üretim hem de özel üretimler için kullanılabilirler. Prekast panellerinboyutları pencere etrafında dönen sövelerden, taşıyıcı kolon aksları arasında bütüncül elemanlarakadar değişebilmektedir. Panellerin boyutları mevcut nakliye ve montaj yöntemleri ile sınırlıdırlar.Prekast kaplamalar genellikle taşıyıcılara monte edilen duvar panelleri olarak kullanılırlar [3] [4].
Prekast cephe panellerinin avantajları [1],
- Binanın strüktürel elemanlarının inşası sürecinde cephe panellerinin fabrikadaüretiminin yapılabilmesi, inşaata hız kazandırmaktadır. Hazır beton bileşenler havakoşullarından etkilenmeden yıl boyu dökülüp yerine takılabilirler.
- Doku, renk ve kaplama özellikleriyle farklı görsellikler sağlayabilmektedirler. Betonpanellerle granit, kireç taşı, tuğla ve diğer duvar örgü sistemlerine benzeyen dahaekonomik paneller oluşturulabilmektedir.
- Büyük açıklık geçebilme özellikleri sayesinde özgür iç ve dış mekânlar yaratarak,tasarım esnekliği sağlayabilmekteler...
