Güvenli İnşaat için El Aletleri Kontrol Tedbirleri

El Aletleri Kontrol Tedbirleri...

Önleme
Kullanılacak el aleti türünden bağımsız olarak öncelikle dikkat alınması gereken husus, ilgili aletin yapılacak işe uygun seçilmesidir. Gelişen teknoloji ile birlikte el aletleri çeşitliliği artmakta, klasik el aletleriyle aynı işlevi yerine getirebilen, ergonomi ve kullanım kolaylığı açısından büyük fayda sağlayan alet türleri de yaygınlaşmaktadır. Dolayısıyla iş kazalarının önüne geçilmesi adına, araştırma yaparaken doğru ekipmana karar vermek proaktif yaklaşım açısından son derece önemlidir. 

Genel olarak yapılan işlemin niteliği (kesme, vurma vb.) ve hareketli parçalardan kaynaklı olarak vücut uzuvlarının ezilmesi, kesilmesi ve delinmesi gibi şekillerde iş kazaları tüm el aletlerinde ortak olarak görülmektedir. 

Bu tarz iş kazalarının önlenmesi için; el aletlerinin amacına uygun olarak kullanılması (keser ya da çekiç yerine anahtarla çivi çakılmaması gibi), aletlerin bakımlı şekilde tutulması ve yapılan işin niteliğine ve çalışana uygun kişisel koruyucu donanımların (el ve göz koruyucu gibi) kullanılması sağlanmalı ve bu kontrol tedbirleri her bir el aleti için gözetilmelidir. Diğer bir taraftan bazı alet türleri kendi ne özgü riskler barındırabilmekte ya da bazı riskleri daha sık ortaya çıkarabilmekte ve dolayısıyla belirli kontrol tedbirleri de daha ön planda olabilmektedir. Aşağıda çalışma şekilleri bakımından farklı nitelikte el aletleriyle ilgili bazı önemli hususlar yer almaktadır. 

Mekanik el aletleri
Mekanik el aletleriyle çalışırken gerçekleşen iş kazaları genellikle aletin; bakım sız ve hasarlı şekilde kullanılması, amacı dışında kullanılması ya da aşırı zorlanması sonucu gerçekleşmektedir. 

Mekanik el aletleri ile çalışırken dikkat edilmesi gereken bazı hususlar şu şekilde sıralanabilir:
- El aleti tutulmasını zorlaştıracak veya kaymasına neden olacak şekilde (örn. yağlı ellerle) kullanılmamalı, risk değerlendirmesi neticesinde uygun görülen iş eldiveni giyilmelidir.
- El aletleri uygun koşullarda muhafaza edilmeli, bakımları düzenli şekilde ve zamanında yapılmalıdır.
- El aletleri iş tamamlandıktan sonra çalışma ortamında kalmayacak şekilde alet çantası ya da kutusuna yerleştirilmelidir.
- Aşınmış, kırık, çatlak ya da gevşek saplı el aletleri asla kullanılmamalıdır.
- Sivri uçlu ya da keskin kenarlı el aletlerinin; kullanım öncesinde körelmiş olmadıkları kontrol edilmeli, cepte taşınmaması ve ortalıkta bırakılmamasına önem verilmelidir.
- El aleti kullanımı sırasında sıkı ve dengeli şekilde kavranmalı ayrıca el ve ayaklar uygun konumda tutulmalıdır.
- Ağır sonuçlar ortaya çıkarabilecek cisim düşmesi riskine özellikle dikkat edilmeli, el aleti kısa süreli de olsa kat boşluğu/açıklık yakınına bırakılmamalıdır. 

Elektrikli El Aletleri
Elektrikli el aletleri hareketli parçalar kaynaklı risklerin yanı sıra hem elektrik akımı hem de kablo vb. unsurlar kaynaklı riskler barındırmaktadır. Bu risklerin sebep olacağı iş kazalarının önüne geçebilmek için
- Alet sapı ve gövdesi, kırık ve çatlaklara karşı sürekli olarak kontrol edilmelidir.
- Çift yalıtıma ve uygun topraklama bağlantılı kablolara sahip el aletleri kullanılmadır.
- Yalıtımı bozulmuş ya da kabloları hasar görmüş aletler kullanılmamalıdır.
- El aletine ait el kitabı okunmalı, alet talimatlara ve işlevine uygun şekilde kullanılmalıdır.
- Fiş takılmadan önce aletin kapalı durumda olmasına dikkat edilmelidir.
- El aleti üzerinde herhangi bir işlem yapmadan önce (aksesuar değiştirme, ayar yapma vb.) aletin elektrikle bağlantısının kesildiğinden emin olunmalıdır.
- Aşırı ısınmanın önüne geçmek için el aleti kablosu ile uzatma kablosunun uyumlu olmasına dikkat edilmelidir.
- Şarjlı el aletlerinde üreticinin önerdiği bataryalar kullanılmalı ve bataryalar o alet için üretilmiş şarj aletleri ile doldurulmalıdır.

Resim Başlığı

Basınçla çalışan el aletleri
Basınçla çalışan el aletleri genel olarak basınçlı hava yardımıyla çalışan pnömatik el aletleri ve özel sıvıların basıncı yardımıyla çalışan hidrolik el aletleri olarak sınıflandırılabilir. 

Pnömatik el aletlerinde çalışma güvenliğini, basınçlı hortumlarda ve el aletlerinde güvenlik şeklinde ayrı ayrı irdelemek önemli olup bu tür el aletlerinin barındırdıkları risklerden kaynaklı iş kazalarını önlemek adına alınması gereken bazı kontrol tedbirleri şu şekilde sıralanabilir:
- El aletinin tüm vida ve kapakları gözden geçirilmeli, kompresörün el aletine uygun basınçta olup olmadığı kontrol edilmelidir.
- Çalışma yapılan bölgeye basınçlı hava ile çalışıldığına dair uyarı levhası konulmalıdır.
- Toz ve nem alete zarar verebileceğinden gelen basınçlı havanın temiz ve kuru olmasına dikkat edilmelidir.
- Hortum çap ve bağlantılarının uygun olmasına dikkat edilmelidir. Kesilme, çatlak ve aşınmalara karşı basınçlı hava hortumları sık sık kontrol edilmelidir.
- Hortumun bir miktar hava püskürtüldükten sonra el aletine bağlanması sağlanmalıdır. Bağlantı için üretici tarafından belirtilen bağlantı aparatları (kelepçe vb.) kullanılmalıdır.
- Basınçlı hortumlar mümkün olduğunca erişim yolları üzerinden geçirilmemeli aksi hallerde ise hava akışını kesecek durumlara (üzerinden araçla geçme, basma gibi) yönelik tedbirler (erişim kısıtlama, uyarı levhası vb.) planlanmalıdır.
- Arıza durumunda ya da çalışma tamamlandıktan sonra hava basınç kaynağı ve el aleti bağlantısı kesilmelidir. 

Kriko gibi hidrolik el aletlerinde alınması gereken kontrol tedbirleri ise şunlardır:
- El aleti zemine sağlam ve dik olarak yerleştirilmeli, yükler merkezlenerek kaldırılmalıdır.
- Yağ pompasına üreticinin belirlediği miktar ve özellikte yağ konulmalı, yağ seviyesi sık sık kontrol edilmelidir.
- El aletinin taşıma kapasitesi asla aşılmamalı, ateş ve yüksek sıcaklıktan uzak tutulması sağlanmalıdır.

Yakıtla Çalışan El Aletleri
Yakıtla çalışan el aletleri genellikle benzinle çalışmakla birlikte dizel yakıtla çalışan türler de mevcuttur. Alete enerjiyi sağlayan yakıtların yanıcı ve patlayıcı olması mutlaka göz önüne alınmalıdır. Yakıtla çalışan el aletleriyle yürütülen faaliyetlerde aşağıda belirtilen kontrol tedbirleri değerlendirilmelidir:
- Deposu doldurulmadan önce aletin motoru durdurulmalı ve soğuması beklenmelidir. Alet ateş ve yüksek sıcaklıktan uzak tutulmalıdır.
- Yangın tehlikesi dikkate alınarak çalışılan ortamda yeterli sayıda yangın söndürme tüpünün bulundurulması sağlanmalıdır.
- Yakıtların taşınması ve el aletine aktarılması uygun sıvı kap ve araçları ile sağlanmalı, yakıtlar tehlike (yangın vb.) oluşturmayacak şekilde saklanmalıdır.
- Karbonmonoksit (CO) zehirlenmesi vb. iş kazalarına karşı bu aletler kapalı ortamda kullanılmamalı, gereklidurumlarda yeterli havalandırmanın sağlanması ve /veya solunum koruyucuların takılması sağlanmalıdır.

T.C. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü (İSGGM) tarafından hazırlanan dokümanlardan derlenmiştir.

28 Kasım 2024

Türkiye'nin en ESKİ ve en çok ZİYARET EDİLEN şantiyesi: ŞANTİYE®... 
İnşaata dair "KAYDADEĞER" ne varsa... 1988'den bu yana...
Şantiye®nin ürettiği, derlediği ve yayınladığı içeriklerde öncelik “KAMUSAL YARAR”dır... 
Ve yayınlanan içeriğin “ÖZEL” olmasına özen gösterilir...

BASILI DERGİ + E-DERGİ + SANTİYE.COM.TR + SOSYAL MEDYA + DİJİTAL PLATFORMLAR... 

İnşaat sektörünün buluşma noktası Şantiye®, “Güven”i temsil eden “Basılı bir Yayın” olma özelliğinin yanı sıra yenilenen web sitesi, Turkcell Dergilik ve Türk Telekom E-Dergi gibi mobil uygulamalardaki varlığı, 42 bin E-Bülten abonesi ve 85 bin sosyal medya takipçisi-bağlantısıyla inşaat sektörünün en önemli iletişim platformlarından biri olmaya her ortamda devam ediyor... 1988'den bu yana...

Şantiye® ayrıca yapı sektörüne "Şantiye'nin Yıldızı Ödülü", "Yılın Yeşil Yapı Malzemesi / Teknolojisi Ödülü" ve "Şantiyeden Kareler Fotoğraf Yarışması" gibi farklı organizasyonlarla da katkı sunuyor. 

Şantiye®nin son sayısı da dahil 1988 yılından bugüne kadar yayınlanan TÜM SAYILARINA E-Dergi olarak göz atmak için lütfen tıklayın... 

Şantiye®, başta ABONELERİ olmak üzere 2020-2024 yıllarında ilan veren firmalar ABS Yapı, Akyapı, Alumil, Anadolu Motor (Honda), Alkur, Ak-İzo, Altensis, Arbiogaz, Aremas, Arfen, Assan Panel, Asteknik, Atos, Batıçim, Baumit, Betek, Betonblock, Borusan CAT, Bosch Termoteknik, Bostik, BTM, Buderus, Bureau Veritas, Chryso, Çimsa, Çuhadaroğlu, Çukurova Isı, Duyar Vana, DYO, Efectis ERA, Ekomaxi, Elkon, Emülzer, Eryap, Filli Boya, Fixa, Fullboard, Form Endüstri Ürünleri, Form Endüstri Tesisleri, Form MHI (Mitsubishi Heavy Industries) Klima, Garanti Leasing, GF Hakan Plastik, Gökçe Brülör, Grundfos, Hilti, IQ Alüminyum (by Deceuninck), İNKA, İntek, İpragaz, İstanbul Teknik, İzocam, İzoser, Kalekim, Knauf, Knauf Insulation, Komatsu, Köster, Kuzu Grup, LG, Marubeni, Masdaf, Master Builders Solutions, MBI Braas, Meiller Kipper (Doğuş Otomotiv), Messe Frankfurt, Messe München/Agora Tur., Mekon, Mitsubishi Chemical, Nalburdayim.com, NETCAD, ODE, Ökotek, Özler Kalıp, Özpor, Panasonic, PERI, Pimakina, Polyfibers, Polyfin, Prometeon, Ravago, Rehau, Saint Gobain Türkiye, Saray Alüminyum, Schüco, Selena (Tytan), Sentez Mekanik, Serge Ferrari, Shell, Siemens, Sistem İnşaat, Soudal, Sika, Şişecam, Temsa, TMS, Tekno Yapı, Türk Ytong, Tremco illbruck, Vaillant, Vekon, Wermut, Wilo ve Xylem’in değerli katkılarıyla hazırlanmaktadır.

ABONE OLMAK İÇİN
Bir yıllık abonelik bedelimiz olan 1200 TL (6 Sayı, KDV Dahil)'yi TR70 0001 0008 5291 9602 1550 01 IBAN no’lu hesabımıza (Ekosistem Medya) yatırıp; ardından dekontu, açık adresinizi ve fatura bilgilerinizi (şahıs ise TC kimlik no; firma ise vergi dairesi-numarası) santiye@santiye.com.tr adresine e-posta veya 0532 516 03 29 no’lu telefona WhatsApp / SMS aracılığıyla ulaştırabilirsiniz.