Geçtiğimiz günlerde (16 Aralık 2024) Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Mesleki Hizmetler Genel Müdürlüğü tarafından “Binaların Yangından Korunması Hakkındaki Yönetmelik”in daha iyi anlaşılmasını sağlamak amacıyla "Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik Kılavuzu” yayınlanmıştı. Kamu kurum ve kuruluşları, özel işletmeler ile bireylerin kullandığı her türlü yapı, bina, tesis ve işletmenin yangın risklerini en aza indirmek amacıyla sektör ilgililerinin de görüşü alınarak hazırlanan Kılavuz, yönetmelikte yer alan hükümlerin daha sade ve anlaşılır bir şekilde açıklanmasını sağlayarak, uygulamada karşılaşılan sorunların çözümüne rehberlik edecek bir kaynak niteliği taşıyor. Mak. Y. Müh. Murat BAYRAM (Mesleki Hizmetler Genel Müdür Yardımcısı), Mak. Müh. Necip AYAS (Yangın Tesisatı Şube Müdürü), Elektrik Teknikeri Kemal Hakan ERGÜN (Yangın Tesisatı Şube Müdürlüğü), Mak. Müh. Murat KANTEMİR (Yangın Tesisatı Şube Müdürlüğü), Y. Mimar Habibe BAYRAM PAKSOY (Yangın Tesisatı Şube Müdürlüğü) ve Y. Mimar Bilge SARI (Yangın Tesisatı Şube Müdürlüğü) tarafından hazırlanan Kılavuz'un teknik çizimleri ise Y. Mimar Habibe BAYRAM PAKSOY (Yangın Tesisatı Şube Müdürlüğü) tarafından gerçekleştirildi.
Bu kapsamda Kılavuz'un "Binalara İlişkin Genel Yangın Güvenliği Hükümleri" bölümünden derlediğimiz bazı altbaşlıkları okurlarımızla da paylaşmak istedik.
Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik Kılavuzu'nun TÜMÜNE ULAŞMAK İÇİN LÜTFEN TIKLAYIN
1. TEMEL HÜKÜMLER
Binanın inşası
Madde 20
1. Bir bina, yangın çıkması hâlinde;
a. Binanın yük taşıma kapasitesi belirli bir süre için korunabilecek
b. Yangının ve dumanın binanın bölümleri içerisinde genişlemesi ve yayılması sınırlandırılabilecek
c. Yangının civarındaki binalara sıçraması sınırlandırılabilecek
ç. Kullanıcıların binayı terk etmesine veya diğer yollarla kurtarılmasına imkân verecek
d. İtfaiye ve kurtarma ekiplerinin emniyeti göz önüne alınacak
şekilde inşa edilir.
Binaların yerleşimi
Madde 21
1. İmar planları yapılırken; konut, ticaret, sanayi ve organize sanayi gibi fonksiyon bölgeleri arasında, yangın havuzları ve su ikmal noktalarının yapımına imkân verecek şekilde yeşil kuşaklar ayrılması mecburidir.
2. İmar planlarının tasarımında donatı alanları ile yerleşim fonksiyonları belirlenirken, bina sınıflandırmalarındaki yangın tedbirleri esas alınır.
3. Yeni planlanan alanlarda bitişik nizamda teşekkül edecek imar adalarının uzunluğu 75 m’den fazla olamaz. Uzunluğu 75 m’den fazla olan bitişik nizam yapı adalarında, yangına karşı güvenliğe ve erişim kontrolüne ilişkin düzenlemeler yapılır ve alınması gereken tedbirler plan müellifi tarafından plan notunda belirtilir.
4. Plan yapımı ve revizyonlarında, planlama alanı ve nüfus dikkate alınarak, 0,05 m²/kişi üzerinden itfaiye yerleri ayrılır.
5. 7'nci maddenin on ikinci fıkrasında belirtilen alanlarda yapı cephesinden itibaren yatayda 300 m, arazi eğiminin % 40’tan fazla olduğu alanlarda ise yatayda 500 m mesafede, kendiliğinden doğal yetişen orman örtüsünün bulunmaması ile düşük yanıcılık özelliğine sahip orman örtüsünün bulunması veya bu mesafeler içerisinde parsel sınırı dışında 50 m’den daha geniş karayolu, akarsu ve benzeri yangının ilerlemesine mani olabilecek fiziki engeller bulunması durumları hariç olmak üzere; orman yangınlarından kaynaklı alev ve/veya sıcaklığın tesislere ait yapılara ve depolama sahasına sirayet etmesini engellemek amacıyla tesise ait yapı cephesinden ve depolama sahasından itibaren 100m mesafe içerisinde dış yangın bölgesi teşkil edilir ve bu Yönetmelikte belirtilen ilave tedbirler alınır. Arazi eğiminin % 30 ila % 55 arasında olduğu alanlarda bu mesafe eğimin binaya göre aşağı yönünde 2 kat, diğer yönlerde 1,5 kat artırılır. Arazi eğiminin % 55’ten fazla olduğu alanlarda bu mesafe eğimin binaya göre aşağı yönünde 4 kat, diğer yönlerde 2 kat artırılır. Orman örtüsünün yanıcılık özelliği Orman Bölge Müdürlüklerince belirlenir. Dış yangın bölgelerinde yapı cephesinden itibaren;
a. 1,5 m mesafe içerisinde yanıcı malzeme ve bitki bulundurulmaz, bu alan çakıl, beton gibi yanmaz malzeme ile kaplanır.
b. 1,5-10 m mesafe içerisinde yanıcı malzeme bulundurulmaz, ağaçlandırma yapılmaz. Bu mesafe içerisinde arazi eğiminin % 20’yi geçtiği hâllerde yapı cephesinden 3,5 m mesafeye kadar olanalan çakıl, beton gibi yanmaz malzeme ile kaplanır.
c. 10-30 m mesafe içerisinde varsa ağaç araları 3 m’den az olamaz, tabi zeminden 2 m’ye kadarolan dallar temizlenir, zemin yüzeyi her altı ayda bir kuru nebattan temizlenir.
ç. 30-100 m mesafe içerisinde tabi zeminden 2 m’ye kadar olan ağaç dalları temizlenir, zemin yüzeyi her altı ayda bir kuru nebattan temizlenir.
6. Beşinci fıkrada belirtilen alanlarda, söz konusu fıkradaki tedbirler ilgisine göre yapı sahibi veyetkili idaresince alınmadıkça 7'nci maddenin on ikinci fıkrasında sayılan kullanım sınıfına haiz yapı yapılamaz, bunlara ruhsat düzenlenemez ve faaliyetlerine izin verilemez.
7. Orman alanlarına bitişik parsel oluşturulamaz. İmar planı hazırlanırken, yangına müdahaleyi kolaylaştırmak bakımından, itfaiye araçlarının ulaşımını sağlamak üzere, orman sınırı ile parsel arasında asgari 10 m yol bırakılır.
Orman sınırı ile parsel arasındaki asgari mesafenin; bu maddenin yayım tarihinden sonra yapılan/revize edilen imar planlarında ilgili idaresince (imar planını yapan/yaptıran idare) işlenilmesi ve gerekli asgari mesafenin oluşturulması gerekir. Mevcut orman sınırında yer alan parsellerde ise; imar planı değişikliği ile söz konusu asgari mesafe düzenlemesi yapılıncaya kadar mevcut imar planı çerçevesinde parselde asgari mesafe uygulanamayacağından mümkün olan yerlerde Orman Bölge Müdürlüklerince asgari mesafelerin sağlanması uygun olur.
Binaya ulaşım yolları
Madde 22
1. İtfaiye araçlarının şehrin her binasına ulaşabilmesi için, ulaşım yollarının tamamında itfaiye araçlarının engellenmeden geçmesine yetecek genişlikte yolun trafiğe açık olmasına özen gösterilir. Özellikle park edilmiş araçlar sebebiyle itfaiye araçlarının geçişinin engellenmemesi için, 2918 sayılı KarayollarıTrafik Kanunu ve bu Kanun uyarınca çıkarılan yönetmeliklere göre, belediye trafik birimleri ile emniyet trafik şube müdürlüğü, normal zamanlarda yolları açık tutmakla yükümlüdür. Bunlar, yangın anında ulaşımın sağlanması için, park edilmiş araçlara veya özel mülkiyete zarar vermeyecek tedbirleri alarak ulaşım yollarını açma yetkisine sahiptirler.
2. İtfaiye araçlarının yaklaşabildiği son noktadan binanın dış cephesindeki herhangi bir noktasına olan yatay uzaklık en çok 45 m olabilir.
3. İç ulaşım yolları, herhangi bir binaya ana yoldan erişimi sağlayan yollardır. İç ulaşım yollarında olağangenişlik en az 4 m ve çıkmaz sokak bulunması hâlinde en az 8 m olur. Dönemeçte iç yarıçap en az 11 m, dış yarıçap en az 15 m, eğim en çok % 6 ve düşey kurp en az R=100 m yarıçaplı olur. Serbest yükseklik, en az 4 m ve taşıma yükü 10 tonluk arka dingil yükü düşünülerek en az 15 ton alınır.
4. İç ulaşım yolundan binaya erişim için gerekli açılı mesafe, o bölgeye hizmet verecek itfaiyede bulunan araçların erişim imkânlarından daha uzak ise, itfaiye aracının binaya yanaşmasına engel olabilecek çevre veya bahçe duvarları, itfaiye aracı tarafından kolaylıkla yıkılabilecek şekilde zayıf olarak yapılır. Bu şekilde zayıf olarak yapılan duvar bölümü, en az 8 m uzunluğunda olur; kolayca görünebilecek şekilde kırmızı çapraz işaret konularak gösterilir ve önüne araç park edilemez.
5. 7'nci maddenin on ikinci fıkrasında belirtilen alanlarda, orman ile parsel sınırı arasında 21'inci maddenin yedinci fıkrasındaki koşulun sağlanamaması hâlinde binaların parsel sınırında üçüncü fıkrada belirtildiği şekilde orman sınırı boyunca beton iç ulaşım yolu yapılır. Bu yollara araç park edilemez, itfaiye araçlarının geçişine engel olacak şekilde malzeme depolanamaz.
İKİNCİ BÖLÜM: TAŞIYICI SİSTEM STABİLİTESİ
Bina taşıyıcı sistemi stabilitesi
Madde 23
1. Bina taşıyıcı sisteminin yangın direncinin belirlenmesinde, yük taşıma kapasitesi, bütünlüğü veyalıtımı göz önüne alınır.
2. Bina taşıyıcı sistem ve elemanlarının, gerek bir bütün olarak ve gerekse her bir elemanıyla, bir yangında insanların tahliyesi veya söndürme süresinde korunmaları için yeterli bir zaman boyunca stabil kalmalarını sağlayacak şekilde hesaplanarak boyutlandırılması mecburidir.
3. Yapı elemanları ile birleşik olarak kullanılan mamuller dâhil olmak üzere, yapı elemanlarının yangın karşısındaki tepkileri ve dirençleri için ilgili yönetmelikler ve standartlar esas alınır.
4. Çevreye yangın yayma tehlikesi olmayan ve yangın sırasında içindeki yanıcı maddeler çelik elemanlarında 540 ⁰C üzerinde bir sıcaklık artışına sebep olmayacak bütün çelik yapılar, yangınakarşı dayanıklı kabul edilir. Alanı 5.000 m²den az olan tek katlı yapılar hariç olmak üzere, diğer çelik yapılarda, çeliğin sıcaktan uygun şekilde yalıtılması gerekir. Yalıtım, yangına dayanıklı püskürtme sıva ile sıvama, yangına dayanıklı boya ile boyama, yangına dayanıklı malzemeler ile çevreyi sarma, kutuya alma ve kütlesel yalıtım şeklinde yapılabilir.
5. Betonarme ve ön gerilmeli betondan mamul taşıyıcı sistem elemanlarında ilgili yönetmelik ve standartlara uyulur. Çok katlı ve özellikle yatay yangın bölmeli binalarda, sistem bir bütün olarak incelenir, eleman genleşmelerinin kısıtlandığı durumlarda doğan ek zorlamalar göz önünde tutulur. Betonarme veya betonarme-çelik kompozit elemanların Ek-3/B’ye göre 120 dakika yangına karşı dayanıklı olabilmesi için, en dıştaki çelik profil veya donatının dış yüzü ile en dış beton lifi arasında kalan mesafe olan net beton ölçüsünün, kolonlarda en az 35 mm, kirişlerde 25 mm ve döşemelerde ise en az 20 mm olması gerekir. Yangına karşı dayanımı 120 dakikadan daha az olan betondan mamul taşıyıcı sistem elemanlarında TS 500 standardına uyulur.
6. Ahşap elemanların yangın mukavemet hesapları yanma hızına dayandırılır. Yanma hızı 0,6 ilâ 0,8 mm/dak kabul edilip; ahşap elemanın bu şekilde azalan en kesitiyle ve güvenlik katsayısı 1,00’e eşitalınarak, üzerine gelen gerçek yükü taşıyabildiği süre yangın mukavemet süresi kabul edilir. En az 19 cm kalınlığında kagir taşıyıcı duvar, kemer, tonoz ve kubbeler, diğer yönetmelik ve standartlara uygun inşa edilmiş olmaları kaydıyla, 4 saatten kısa süreli yangınlar için ayrı bir kontrolü gerektirmez.
Binalarda yapı elemanlarının sahip olması gereken yangına dayanım (direnç) süreleri Yönetmeliğin Ek-3/B ve Ek-3/C’de verilmiş olup, bu sürelerin sağlanabilmesi için kullanılacak malzemeler ve uygulanabilecek yöntemlere ilişkin olarak ilgili standartların esas alınması gerekir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM: YANGIN KOMPARTIMANLARI, DUVARLAR, DÖŞEMELER, CEPHELER VE ÇATILAR
Yangın kompartımanları
Madde 241. Yangın kompartıman duvar ve döşemelerinin yangına en az direnç sürelerine Ek-3/B’de yer verilmiştir.2. İki veya daha çok bina tarafından ortak kullanılan duvarlar, kazan dairesi, otopark, ana elektrik dağıtım odaları, yapı içindeki trafo merkezleri, orta gerilim merkezleri, jeneratör grubu odaları ve benzeri yangın tehlikesi olan kapalı alanların duvarları ve döşemeleri kompartıman duvarı özelliğinde olur.
3. İki veya daha çok binaya ait müşterek duvarlar yangına dayanıklı duvar olarak inşa edilir. İkiz evleri birbirinden ayıran her duvar yangın duvarı olarak inşa edilir ve evler ayrı binalar olarak değerlendirilir.
4. Bina yüksekliği 21,50 m’den fazla olan konut harici binalarda ve bina yüksekliği 30,50 m’den fazla olan konut binalarında belirtilen yüksekliklerden daha yukarıda olan katlarında en çok üç kat bir yangın kompartımanı olarak düzenlenir.
5. Atriumlu bölümlere, sadece düşük ve orta tehlikeli sınıfları içeren kullanımlara sahip binalarda müsaade edilir. Atrium alanının hiçbir noktada 90 m²den küçük olmaması esastır. Alanı 90 m²'den küçük olan atrium boşluklarının çevresi her katta en az 45 cm yüksekliğinde duman perdesi ileçevrelenir ve yağmurlama sistemi ile korunan binalarda duman perdesinden 15 ila 30 cm uzaklıkta, aralarındaki mesafe en çok 2 m olacak şekilde yağmurlama başlığı yerleştirilir. Atriumlarda doğal veya mekanik olarak duman kontrolü yapılır.
6. Binalarda olması gereken en fazla kompartıman alanına Ek-4’de yer verilmiştir.
Ek-4’de endüstriyel yapılar için tehlike sınıflarına göre en fazla kompartıman alanı belirtilmiştir. Dipnot kısmında ''Binalarda uygun yangın kontrol sistemleri (otomatik algılama, yağmurlama sistemi, duman tahliye sistemi ve benzeri) yapılmış ise kompartıman alanının sınırsız olduğu'' hükmü bulunmaktadır. Bu dipnotta sayılan sistemlerin tamamının planlanması şart olmamaklabirlikte yapıya ve yapının kullanım amacına göre (bina yüksekliği, alanı ve yapıda kullanılan/depolanan malzeme vb.) Yönetmeliğin ilgili maddeleri kapsamında yangın kontrol sistemlerinin gerekliliği hususunun ilgili itfaiye birimlerince değerlendirilmesi gerekir.
7. Yangın kompartımanlarının etkili olabilmesi için, kompartımanı çevreleyen elemanların yangına dayanıklılığı birleşme noktalarında da sürekli olur ve kompartımanlar arasında yangına dayanıksız açıklıklar bulunamaz.
Yangın duvarları
Madde 25
1. Bitişik nizam yapıları birbirinden ayıran yangın duvarları, yangına en az 90 dakika dayanıklı olarak projelendirilir. Yangın duvarlarının cephe ve çatılarda göstermeleri gereken özellikler ilgili maddelerdebelirtilmiştir.
2. Yangın duvarlarında delik ve boşluk bulunamaz. Duvarlarda kapı ve sabit ışık penceresi gibi boşluklardan kaçınmak mümkün değil ise, bunların en az yangın duvarının direncinin yarı süresi kadar yangına karşı dayanıklı olması gerekir. Kapıların kendiliğinden kapanması ve duman sızdırmaz özellikte olması mecburidir. Bu tür yarı mukavemetli boşlukların çevresi her türlü yanıcı maddeden arındırılır. Su, elektrik, ısıtma, havalandırma tesisatının ve benzeri tesisatın yangın duvarından geçmesi hâlinde, tesisat çevresi, açıklık kalmayacak şekilde en az yangın duvarı yangın dayanım süresi kadar, yangın ve duman geçişine karşı yalıtılır.
3. Yüksek binalarda, çöp, haberleşme, evrak ve teknik donanım gibi, düşey tesisat şaft ve baca duvarlarının yangına en az 120 dakika ve kapaklarının en az 90 dakika dayanıklı ve duman sızdırmazolması gerekir.
Döşemeler
Madde 26
1. Bütün döşemelerin yangın duvarı niteliğinde olması gerekir. Döşemelerin yangına dayanım sürelerine Ek-3/B’de yer verilmiştir. Kat döşemelerinde ön dökümlü olmayan dişli döşeme kullanılan betonarme binalarda, dişlerin arasına konulan dolgu malzemesi en az zor alevlenici olmalıdır. Normal alevlenici sınıfına tabi dolgu malzemesi kullanılan durumlarda, dolgu malzemesi ile tavan kaplama malzemelerinin birlikte oluşturduğu sistemin en az zor alevlenici ve yangına dayanım sınıfının Ek-3/B’ye uygun olduğunun, ilgili standartlar kapsamında akredite bir laboratuvar tarafından sertifikalandırılması ve piyasaya arz dokümanında sistem detayının yer alması gerekir.
Döşemeler; herhangi bir kattaki zemin kaplamasının altında bulunan ve üzerindeki yükleri kolon kiriş gibi taşıyıcı sisteme aktaran yapı elamanı olarak değerlendirilir. Dolayısı ile; bu niteliğe sahip her türlü tipteki döşeme yapı elemanlarının özelliklerinin 25'inci maddede belirtilen yangın duvarı özelliğine haiz olması ve Ek-3/B’de belirtilen dayanım sürelerini sağlamaları gerekir. Şekil26'da gösterilen dişli döşeme tercihi yapılan betonarme yapılarda, dişler arasında kullanılan malzemelerde betonarme döşemenin yangın dayanımını ve döşemede süreklililiği sağlayacak şekilde en az zor alevlenici olur. Dişli döşemede en az zor alevlenici yapı malzemesi yerinenormal alevlenici malzeme kullanılması durumunda; söz konusu döşemenin altındaki katın tavan kaplaması ile o döşemede kullanılan normal alevlenici dolgu malzemesinin birlikte oluşturacağı sistemin en az zor alevlenici olması, aynı zamanda yangın dayanımının EK-3/B’ye uygun olduğunun ilgili standartlara göre test edilerek sertifikalı/belgeli bir şekilde uygulamanın yapılması gerekir. Bu iki şartın sağlanmadığı dişli döşemelerde normal alevlenici dolgu malzemesi kullanılamaz.
2. Döşeme kaplamaları en az normal alevlenici, yüksek binalarda ise en az zor alevlenici malzemedenyapılır.
Bir kattaki zemin kaplamasının altında bulunan ve üzerindeki yükleri kolon kiriş gibi taşıyıcı sisteme aktaran yapı elamanı olan döşeme üzerine kaplama olarak uygulanacak yapı malzemesinin; yüksek binalarda en az zor alevlenici olduğunun ilgili standartlara göre testleri yapılarak belgelendirilmesi gerekir. Yüksek bina tanımına girmeyen binalarda kullanılabilecek olan en az normal alevlenici yapı malzemeleri yüksek binalarda kullanılamaz. Mimari detay projelerinde bu durum belirtilmeli, uygulama sırasında da ilgili/sorumlular (şantiye şefleri, kontrol teşkilatı, denetim kuruluşları vb.) buna uygun malzeme kullanımını sağlamalıdırlar.
3. Döşeme üzerinde kolay alevlenen malzemeden ısı yalıtımı yapılmasına, üzeri en az 2 cm kalınlığındaşap tabakası ile örtülmek şartı ile müsaade edilir.
4. Ayrık nizamda müstakil konutlar dışındaki binaların tavan kaplamaları ve asma tavanlarının malzemesinin en az zor alevlenici olması gerekir.
5. Su, elektrik, ısıtma ve havalandırma tesisatı ile benzeri tesisatların döşemeden geçmesi hâlinde, tesisat çevresi, açıklık kalmayacak şekilde en az döşeme yangın dayanım süresi kadar, yangın veduman geçişine karşı yalıtılır.
Cepheler
Madde 27
1. Dış cephelerin, bina yüksekliği 28,50 m’den fazla olan binalarda zor yanıcı malzemeden ve diğer binalarda ise en az zor alevlenici malzemeden olması gerekir. Alevlerin bir kattan diğer bir kata geçmesini engellemek için iki katın pencere gibi korumasız boşlukları arasında, düşeyde en az 100 cm yüksekliğinde yangına dayanıklı cephe elamanıyla dolu yüzey oluşturulur veya cephe iç kısmına en çok 2 m aralıklarla cepheye en fazla 1,5 m mesafede yağmurlama başlıkları yerleştirilerek cephe otomatik yağmurlama sistemi ile korunur.
2. Geleneksel cephe sistemleri;
a. Isı yalıtım malzemesi, ısı yalıtım yapıştırıcısı, dübel, sıva filesi, sıva ve benzeri diğer teçhizat kullanılarak teşkil edilen ısı yalıtım sistemi uygulandığında, sistem, ilgili standartlar kapsamında akredite bir laboratuvar tarafından sertifikalandırılmalıdır. Sertifikalandırılan sistem detayları ve teknik özellikleri piyasaya arz dokümanlarında yer alır.
b. Dış cephesi zor alevlenici malzeme veya sistemden oluşan, yüksekliği 28,50 m’den az olanbinalarda, tabii veya tesviye edilmiş zemin kotu üzerindeki 1,5 m mesafe hiç yanmaz malzemeile kaplanmalı; bina yüksekliği 6,50 m’den fazla olan binalarda pencere ve benzeri boşluklarının yan kenarları en az 15 cm ve üst kenarı en az 30 cm eninde hiç yanmaz malzeme ile yangın bariyerleri oluşturulmalıdır.
c. Farklı yüksekliğe sahip bitişik nizamdaki yapılarda, alçak binanın çatı hizasındaki yüksek bina katının dış cephe kaplaması hiç yanmaz malzeme veya sistem ile kaplanmalıdır.
3. Giydirme cephe sistemleri;
a. Cephe elemanları ile alevlerin geçebileceği boşlukları bulunmayan döşemelerin kesiştiği yerler, alevlerin komşu katlara atlamasını engelleyecek şekilde döşeme yangın dayanımını sağlayacak süre kadar yalıtılır.
b. Derzleri açık veya havalandırmalı giydirme cephe sistemli binalarda kullanılan cephe ve yalıtım malzemeleri en az zor yanıcı olmalıdır.
4. 21'inci maddenin beşinci fıkrasında belirtilen alanlarda yapılacak binaların tüm dış cephelerinin (balkon, çıkma, baca, teras ve benzerleri dâhil); hiç yanmaz malzemeden olması, kapı ve pencere doğramalarının hiç yanmaz malzemeden olması ve en az 30 dakika yangına dayanıklı olması, kapı ve pencerelerde asgari çift cam kullanılması veya kullanılacak camın kırılmaz ya da 30 dakika yangına dayanıklı olması gerekir. Binaya 15 m’den daha yakın eklentilerin dış cephelerinin de hiç yanmaz malzemeden veya en az 30 dakika yangına dayanıklı olması gerekir. Bu fıkrada verilen yanıcılık sınıfıve yangına dayanım özellikleri için bu Yönetmeliğin ilgili bölümlerinde daha üst seviyede kriterler tanımlanmış olması hâlinde bu kriterlere uyulur.
Çatılar
Madde 28
1. Çatıların inşasında;
a. Çatının çökmesi
b. Çatıdan yangının girişi ve çatı kaplaması yüzeyinin tutuşması
c. Çatının altında ve içinde yangının yayılması
ç. Çatı ışıklığı üzerindeki rüzgâr etkileri
d. Çatı ışıklığından binaya yangının geçmesi
e. Yangının çatı kaplamasının dış yüzeyi üzerine veya katmanlarının içerisine yayılması ve alev damlalarının oluşması
f. Bitişik nizam binalarda, çatılarda çıkan yangının komşu çatıya geçmesi, (Bkz. "Şekil 25.1-2: Yangın duvarları") ihtimalleri göz önünde bulundurulur.
2. Çatı kaplamalarının BROOF sınıfı malzemelerden, çatı kaplamaları altında yer alan yüzeyin veya yalıtımın en az zor alevlenici malzemelerden olması gerekir. Ancak, çatı kaplaması olarak yanmaz malzemelerin kullanılması durumunda üzerine çatı kaplaması uygulanan yüzeyin en az normal alevlenen malzemelerden olmasına izin verilir.
BROOF alev yayılımına dayanıklı çatı ve çatı kaplama malzemelerini gösterir. Çatı ve çatı kaplamamalzemesi alev yayılımına dayanıklı değil ise FROOF olarak gösterilir. Çatı sistemlerinin BROOF veya FROOF olduğunun testi ise; TS EN 13501-5 standardında tanımlanan TS ENV 1187 (Test 2)’ye göreyapılır. Bu test sonucuna göre çatı sistemindeki en üst malzeme yüzeyinde alev izi boyu ölçülür. Oluşan alev izi standartların öngördüğünden daha az ise bu malzeme veya sistem BROOF olarakadlandırılır. Malzeme üzerinde oluşan alev izi standardın öngördüğünden fazla ise o zaman bu malzeme veya sistem FROOF olarak adlandırılır. Bununla birlikte, Yönetmelik “Ek-2/Ç Yapı Malzemelerinin TS EN 13501-1’e Göre Yanıcılık Sınıfları” tablosunda bazı malzemeleri BROOF olarak tanımlamıştır. Ek-2/Ç de tanımlı olan malzemeler için ayrıca bir teste ihtiyaç bulunmaz.
3. Yüksek binalarda ve bitişik nizam yapılarda;
a. Çatıların oturdukları döşemelerin yatay yangın kesici niteliğinde
b. Çatı taşıyıcı sistemi ve çatı kaplamalarının yanmaz malzemeden
olması gerekir.
4. 21'inci maddenin beşinci fıkrasında belirtilen alanlarda yapılacak binaların çatı kaplamalarının; çatı deresi, baca kenarı, yağmur oluğu ve borusu gibi malzemelerin, çatı taşıyıcı sisteminin hiç yanmaz malzemeden, çatı kaplamaları altında yer alan yüzeyin veya yalıtımın en az zor yanıcı malzemeden olması gerekir.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM: BİNALARDA KULLANILACAK YAPI MALZEMELERİ
Binalarda kullanılacak yapı malzemeleri
Madde 29
1. Yangına karşı güvenlik bakımından, kolay alevlenen yapı malzemelerinin inşaatta kullanılmasına müsaade edilmez. Kolay alevlenen yapı malzemeleri, ancak, bir kompozit içinde normal alevlenen malzemeye dönüştürülerek kullanılabilir.
Kolay alevlenen yapı malzemeleri, ortam sıcaklığında hava ile temasında alevlenen veya ısı kaynağı ile temasında kendiliğinden yanabilen ve ısı kaynağının ortamdan uzaklaşması durumunda da yanmaya devam eden katı haldeki yapı malzemeleridir. Bu yapı malzemeleri, F yanıcılık sınıfındadır. Kolay alevlenen yapı malzemelerinin inşaatta kullanımı ancak kompozit içinde en az normal alevlenen yapı malzemeleri haline getirilmesi ile kullanılabilir. Oluşturulan kompozit malzemeninde en az normal alevlenen malzeme halinde geldiğinin testleri ilgili standartlara göre akredite bir laboratuvarda yaptırılarak belgelendirilmesi uygun olur.
2. Duvarlarda iç kaplamalar ile içte uygulanacak ısı ve ses yalıtımları; en az normal alevlenici, yüksek binalarda ve kapasitesi 100 kişiden fazla olan sinema, tiyatro, konferans ve düğün salonu gibiyerlerde ise en az zor alevlenici malzemeden yapılır.
Kaplama ile ısı ve ses yalıtım malzemelerinin yanıcılık sınıfı ilgili ürün standartlarına uygun olaraküreticisi tarafından beyan edilmesi, farklı yapı malzemeleri ile yerinde birleştirerek oluşturulan sistemlerin ise yanıcılık sınıfı ilgili standartlara uygun olarak test edilerek sınıflandırma raporunun sunulması gerekir. Bu koşullara uygun olmayan veya yanıcılık sınıfı belli olmayan/Yönetmeliğin ilgili maddelerini sağlamayan kaplama ile ısı ve ses yalıtım malzemeleri yangın riskin arttıracağı ve yangın yayılımını hızlandıracağı için binada kullanılamaz.
Yapı malzemelerinin yanıcılık sınıfları Ek-2’de verilmektedir. Hakkında aksi yönde bir Tebliğ yada yasal düzenleme bulunmayan tüm ürünlerin yanıcılık sınıfları ilgili standartlara uygun olarak testedilerek yanıcılık sınıfları beyan edilmelidir.
3. Yüksek binalarda ıslak hacimlerden geçen branşman boruları hariç olmak üzere, 70 mm’den dahabüyük çaplı tesisat borularının en az zor alevlenici malzemeden olması gerekir. Normal alevlenici malzemeden pis su tesisat borusu kullanılması halinde, pis su borusu kat geçişlerinde yangın kompartıman duvarının yangına dayanım süresi kadar yangına dayanım sağlayacak yangın kesicileri kullanılır.
4. Yapı malzemelerinin yangına tepki sınıflarının belirlenmesinde ilgili yönetmelik ve standartlar esasalınır.
5. Malzemelerin yanıcılık sınıflarını gösteren tablolar aşağıda belirtilmiştir.
a. Ek-2/A’da döşeme malzemeleri hariç olmak üzere, yapı malzemeleri için yanıcılık sınıfları
b. Ek-2/B’de döşeme malzemeleri için yanıcılık sınıfları
c. Ek-2/C’de yanıcılık sınıfı A1 olan yapı malzemeleri
ç. Ek-2/Ç’de TS EN 13501-1 ve TS EN 13501-5’e göre malzemelerin yanıcılık sınıfları.
6. Yangına dayanım sembollerini ve sürelerini gösteren tablolar aşağıda belirtilmiştir:
a. Ek-3/A’da yapı elemanlarının yangına dayanım sembolleri
b. Ek-3/B’de yapı elemanlarının yangına dayanım süreleri
c. Ek-3/C’de bina kullanım sınıflarına göre yangına dayanım süreleri.
Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik Kılavuzu'nun TÜMÜNE ULAŞMAK İÇİN LÜTFEN TIKLAYIN
ŞANTİYE®
Daha iyi yapılar için...
28 Aralık 2024
Türkiye'nin en ESKİ ve en çok ZİYARET EDİLEN şantiyesi: ŞANTİYE®...
İnşaata dair "KAYDADEĞER" ne varsa... 1988'den bu yana...
Şantiye®nin ürettiği, derlediği ve yayınladığı içeriklerde öncelik “KAMUSAL YARAR”dır...
Ve yayınlanan içeriğin “ÖZEL” olmasına özen gösterilir...
BASILI DERGİ + E-DERGİ + SANTİYE.COM.TR + SOSYAL MEDYA + DİJİTAL PLATFORMLAR...
İnşaat sektörünün buluşma noktası Şantiye®, “Güven”i temsil eden “Basılı bir Yayın” olma özelliğinin yanı sıra yenilenen web sitesi, Turkcell Dergilik ve Türk Telekom E-Dergi gibi mobil uygulamalardaki varlığı, 42 bin E-Bülten abonesi ve 85 bin sosyal medya takipçisi-bağlantısıyla inşaat sektörünün en önemli iletişim platformlarından biri olmaya her ortamda devam ediyor... 1988'den bu yana...
Şantiye® ayrıca yapı sektörüne "Şantiye'nin Yıldızı Ödülü", "Yılın Yeşil Yapı Malzemesi / Teknolojisi Ödülü" ve "Şantiyeden Kareler Fotoğraf Yarışması" gibi farklı organizasyonlarla da katkı sunuyor.
Şantiye®nin son sayısı da dahil 1988 yılından bugüne kadar yayınlanan TÜM SAYILARINA E-Dergi olarak göz atmak için lütfen tıklayın...
Şantiye®, başta ABONELERİ olmak üzere 2020-2024 yıllarında ilan veren firmalar ABS Yapı, Akyapı, Alumil, Anadolu Motor (Honda), Alkur, Ak-İzo, Altensis, Arbiogaz, Aremas, Arfen, Assan Panel, Asteknik, Atos, Batıçim, Baumit, Betek, Betonblock, Borusan CAT, Bosch Termoteknik, Bostik, BTM, Buderus, Bureau Veritas, Chryso, Çimsa, Çuhadaroğlu, Çukurova Isı, Duyar Vana, DYO, Efectis ERA, Ekomaxi, Elkon, Emülzer, Eryap, Filli Boya, Fixa, Fullboard, Form Endüstri Ürünleri, Form Endüstri Tesisleri, Form MHI (Mitsubishi Heavy Industries) Klima, Garanti Leasing, GF Hakan Plastik, Gökçe Brülör, Grundfos, Hilti, IQ Alüminyum (by Deceuninck), İNKA, İntek, İpragaz, İstanbul Teknik, İzocam, İzoser, Kalekim, Knauf, Knauf Insulation, Komatsu, Köster, Kuzu Grup, LG, Marubeni, Masdaf, Master Builders Solutions, MBI Braas, Meiller Kipper (Doğuş Otomotiv), Messe Frankfurt, Messe München/Agora Tur., Mekon, Mitsubishi Chemical, Nalburdayim.com, NETCAD, ODE, Ökotek, Özler Kalıp, Özpor, Panasonic, PERI, Pimakina, Polyfibers, Polyfin, Prometeon, Ravago, Rehau, Saint Gobain Türkiye, Saray Alüminyum, Schüco, Selena (Tytan), Sentez Mekanik, Serge Ferrari, Shell, Siemens, Sistem İnşaat, Soudal, Sika, Şişecam, Temsa, TMS, Tekno Yapı, Türk Ytong, Tremco illbruck, Vaillant, Vekon, Wermut, Wilo ve Xylem’in değerli katkılarıyla hazırlanmaktadır.
ABONE OLMAK İÇİN
Bir yıllık abonelik bedelimiz olan 1200 TL (6 Sayı, KDV Dahil)'yi TR70 0001 0008 5291 9602 1550 01 IBAN no’lu hesabımıza (Ekosistem Medya) yatırıp; ardından dekontu, açık adresinizi ve fatura bilgilerinizi (şahıs ise TC kimlik no; firma ise vergi dairesi-numarası) santiye@santiye.com.tr adresine e-posta veya 0532 516 03 29 no’lu telefona WhatsApp / SMS aracılığıyla ulaştırabilirsiniz.