Kirişsiz döşemelerde kolon yakın çevresinde meydana gelebilecek olan zımbalama kaynaklı kesme hasarının önlenmesi oldukça önemli bir konudur. Literatürde kirişsiz döşemelerin zımbalama dayanımının artırılması amacıyla Fiber Takviyeli Donatı (FRP) kullanılarak çeşitli deneyler yapılmıştır. Deneysel çalışmalarda kolon şekli ve boyutu, zımbalama çevresi, döşemenin faydalı yüksekliği, kullanılan FRP’nin mekanik özellikleri ve miktarı ve betonun basınç dayanımı gibi oldukça farklı parametrelerin sonuç üzerinde etkili olduğu gözlemlenmiştir.
Bu çalışmada Cam Fiber Takviyeli Polimer (GFRP) donatı ile üretilen 63 adet zımbalamadan hasar görmüş döşeme deney verisi toplanmıştır. Toplanan verilerde parametreler düzenlenmiş ve makine öğrenmesi algoritmalarından Aşırı Gradyan Artırma (Extreme Gradient Boosting-XGBoost) algoritması kullanılarak döşemelerin zımbalama dayanımlarına yönelik tahmin modeli geliştirilmiştir. Verilerdeki her bir parametrenin etkisi ile makine öğrenme algoritmasının sonuca yakınsama performansının test edildiği çalışmada ayrıca ACI 440 ve literatürdeki diğer yaklaşımların zımbalama dayanımını ne ölçüde tahmin ettiği yorumlanarak karşılaştırılmıştır. Çalışmada kullanılan R2, MAE ve RMSE başarı metriklerine göre GFRP donatı ile güçlendirilmiş döşemelerde zımbalama dayanım tahmini XGBoost algoritması kullanılarak %85,46; 83,13 ve123,62 oranında elde edilmiştir.
Gamze DOĞAN / Konya Teknik Üniversitesi
Musa Hakan ARSLAN / Konya Teknik Üniversitesi
1. GİRİŞ
İnşaat sektörünün en önemli problemlerinden biri donatı çeliğinin korozyona uğramasıdır [1,2]. Bu durum betonarme yapılarda zaman alıcı ve yüksek maliyetli bakım, onarım ve güçlendirme işlemleri uygulanmasını gerektirmekte ve bu tür yapıların kullanılabilirlik sürelerinin kısalmasına neden olmaktadır. Betonarme yapılarda ortaya çıkan bu tür problemlerden dolayı, polimer lifli donatıların (FRP) yapılarda kullanılması alternatif bir çözüm yöntemi olarak ortaya çıkmıştır. Günümüzde FRP donatılar inşaat sektöründe; hafiflik, yüksek dayanım, korozyona dayanıklılık, yorulma mukavemetinin yüksek olması, düşük ısı iletkenlik özelliği ve manyetik geçirgenliğinin olmaması gibi avantajlarından dolayı kullanılmaya başlanmıştır. FRP donatısı, çelik donatıya göre daha yüksek çekme dayanımlı bir malzeme olmasının yanında daha düşük bir elastisite modülüne sahiptir. Betonarme yapılarda döşeme sistemi olarak sıklıkla tercih edilen kirişsiz döşemelerde de düşük pas payının da etkisiyle zamana bağlı sebeplerden dolayı betonarme donatısında kapasite kaybı meydana gelmektedir. Bununla beraber kirişsiz döşeme sistemlerinin uygulamalarında en büyük sorunu özellikle alt katlarda bulunan kolonların etrafında oluşabilecekgevrek ve ani bir kırılma mekanizması olan zımbalama etkisidir. Literatürde bu şekilde göçmüş çok sayıda betonarme bina rapor edilmiştir [3, 4].
2. AMAÇ
Yapılan çalışmada Cam Fiber Takviyeli Polimer (GFRP) donatılarla güçlendirilmiş döşemelerde zımbalama dayanımları araştırılmış ve bu dayanımın belirlenmesinde makine öğrenmesi algoritması (Machine Learning-ML) kullanılarak pratik bir tahmin yapılmıştır. ML algoritmalarından ise literatürde en güncel uygulanan Aşırı Gradyan Artırma (Extreme GradientBoosting-XGBoost) model seçilmiştir. Çalışmada ayrıca ACI 440.1R-15 ve literatürdeki diğer yaklaşımların zımbalama dayanımını ne ölçüde tahmin ettiği de yorumlanarak karşılaştırılmıştır.
3. MATERYAL VE YÖNTEM
3.1. Veri Tabanın Elde Edilmesi
Betonarme döşemelerin kesme hasarına karşı zafiyetini giderebilmek için çok farklı yöntemler olmakla beraber günümüzde bunların en popüler olanları FRP bar uygulaması ile kesme kapasitesinin artırılmasıdır. Kirişsiz döşemelerde zımbalama dayanımının hesaplanmasında döşeme içinde FRP donatı olması durumunda hesabın nasıl yapılacağına ilişkin literatürde sınırlısayıda yaklaşım bulunmaktadır. Bunlar ACI-440.1R-15 [5], CSA S806 [6], BS 8110 [7], JSCE gibi yönetmelikler ve farklı araştırmacıların [9-14] geliştirdiği denklemlerdir.
Kesitin zımbalama dayanımı (Ppr) kesite gelen tasarım zımbalama kuvvetinden (Ppd) az ise budurumda kesitte zımbalama dayanımını artırıcı donatılara ihtiyaç vardır. FRP kompozit donatılar bu anlamda kesitin dayanımına önemli katkıda bulunmaktadır. Literatürde sıklıkla tercih edilen kompozit donatı ile imal edilmiş döşemelerin zımbalama dayanımı bağıntıları Doğan ve Arslan çalışmasında ilgili denklemler ile Tablo 1’de verilmiştir...
DEVAMI VAR
7 Aralık 2024
Türkiye'nin en ESKİ ve en çok ZİYARET EDİLEN şantiyesi: ŞANTİYE®...
İnşaata dair "KAYDADEĞER" ne varsa... 1988'den bu yana...
Şantiye®nin ürettiği, derlediği ve yayınladığı içeriklerde öncelik “KAMUSAL YARAR”dır...
Ve yayınlanan içeriğin “ÖZEL” olmasına özen gösterilir...
BASILI DERGİ + E-DERGİ + SANTİYE.COM.TR + SOSYAL MEDYA + DİJİTAL PLATFORMLAR...
İnşaat sektörünün buluşma noktası Şantiye®, “Güven”i temsil eden “Basılı bir Yayın” olma özelliğinin yanı sıra yenilenen web sitesi, Turkcell Dergilik ve Türk Telekom E-Dergi gibi mobil uygulamalardaki varlığı, 42 bin E-Bülten abonesi ve 85 bin sosyal medya takipçisi-bağlantısıyla inşaat sektörünün en önemli iletişim platformlarından biri olmaya her ortamda devam ediyor... 1988'den bu yana...
Şantiye® ayrıca yapı sektörüne "Şantiye'nin Yıldızı Ödülü", "Yılın Yeşil Yapı Malzemesi / Teknolojisi Ödülü" ve "Şantiyeden Kareler Fotoğraf Yarışması" gibi farklı organizasyonlarla da katkı sunuyor.
Şantiye®nin son sayısı da dahil 1988 yılından bugüne kadar yayınlanan TÜM SAYILARINA E-Dergi olarak göz atmak için lütfen tıklayın...
Şantiye®, başta ABONELERİ olmak üzere 2020-2024 yıllarında ilan veren firmalar ABS Yapı, Akyapı, Alumil, Anadolu Motor (Honda), Alkur, Ak-İzo, Altensis, Arbiogaz, Aremas, Arfen, Assan Panel, Asteknik, Atos, Batıçim, Baumit, Betek, Betonblock, Borusan CAT, Bosch Termoteknik, Bostik, BTM, Buderus, Bureau Veritas, Chryso, Çimsa, Çuhadaroğlu, Çukurova Isı, Duyar Vana, DYO, Efectis ERA, Ekomaxi, Elkon, Emülzer, Eryap, Filli Boya, Fixa, Fullboard, Form Endüstri Ürünleri, Form Endüstri Tesisleri, Form MHI (Mitsubishi Heavy Industries) Klima, Garanti Leasing, GF Hakan Plastik, Gökçe Brülör, Grundfos, Hilti, IQ Alüminyum (by Deceuninck), İNKA, İntek, İpragaz, İstanbul Teknik, İzocam, İzoser, Kalekim, Knauf, Knauf Insulation, Komatsu, Köster, Kuzu Grup, LG, Marubeni, Masdaf, Master Builders Solutions, MBI Braas, Meiller Kipper (Doğuş Otomotiv), Messe Frankfurt, Messe München/Agora Tur., Mekon, Mitsubishi Chemical, Nalburdayim.com, NETCAD, ODE, Ökotek, Özler Kalıp, Özpor, Panasonic, PERI, Pimakina, Polyfibers, Polyfin, Prometeon, Ravago, Rehau, Saint Gobain Türkiye, Saray Alüminyum, Schüco, Selena (Tytan), Sentez Mekanik, Serge Ferrari, Shell, Siemens, Sistem İnşaat, Soudal, Sika, Şişecam, Temsa, TMS, Tekno Yapı, Türk Ytong, Tremco illbruck, Vaillant, Vekon, Wermut, Wilo ve Xylem’in değerli katkılarıyla hazırlanmaktadır.
ABONE OLMAK İÇİN
Bir yıllık abonelik bedelimiz olan 1200 TL (6 Sayı, KDV Dahil)'yi TR70 0001 0008 5291 9602 1550 01 IBAN no’lu hesabımıza (Ekosistem Medya) yatırıp; ardından dekontu, açık adresinizi ve fatura bilgilerinizi (şahıs ise TC kimlik no; firma ise vergi dairesi-numarası) santiye@santiye.com.tr adresine e-posta veya 0532 516 03 29 no’lu telefona WhatsApp / SMS aracılığıyla ulaştırabilirsiniz.
