Dünyanın dört bir yanında “Sıradan Sorunlara Sıradışı Çözümler” sunan YAPIRAY, Gayrettepe-İstanbul Havalimanı metro hattında da 9 ay gibi bir sürede yaklaşık 70 KİLOMETRELİK HAT serdi. Bu hız, konvansiyonel hızın yaklaşık iki katı... Peki bu nasıl mı başarıldı?..
Haberi, Şantiye'nin Temmuz-Ağustos 2021 (388.) sayısının E-Dergi versiyonundan da okuyabilirsiniz...
1965 yılında kurulan ve ENR tarafından yayınlanan dünyanın en büyük 250 müteahhitlik firması arasında ilk 100 arasında yer alan Yapı Merkezi Grubu’nun demiryolu hat tasarımı, travers üretimi ve hat inşaatı üzerine uzmanlaşmış firması YAPIRAY, inşaatı devam eden “Gayrettepe-İstanbul Havalimanı” ile “Halkalı-İstanbul Havalimanı” hatlarında sıradan sorunlara sıradışı çözümler sunuyor...
Kalitenin yanında “Hız”ın da önemli olduğu projede en büyük amaç, Havalimanı’na toplu taşımanın bir an önce işlerlik kazanmasını sağlamak. Bu kapsamda alt yüklenicilerden biri olan YAPIRAY, yeni çözümleriyle Gayrettepe-İstanbul Havalimanı hattında 9 ay gibi bir sürede yaklaşık 70 kilometrelik (35 km gidiş-35 km geliş) hat serdi ve projeye büyük bir katkı sağladı. Bu hız, aslında konvansiyonel hızın kabaca iki katı...
Peki neler mi yapıldı?..
Bilindiği üzere Türkiye’de standart bir metro hattının üst yapı sistemleri genellikle balastlı ya da yerinde dökme beton (balastsız) imalat ile olur. Balastsız sistem, betona sabitli ya da doğrudan tespitli bir hat olarak bilinir. Bunlar genelde metro hatlarında yerinde beton dökümüyle yapılır. Malzemeler, ray, bağlantı sistemleri, beton ve kalıp sistemleri inşaat sürecinde upuzun tünelin içinde taşınır. Her seferinde kalıp kurulur, betonun kalitesi tutturulmaya çalışılır, beton dökülür... Kısaca büyük zorluklar yaşanır. Asıl zorluğuysa hattı işletecek olan işletmeci yaşar; çünkü kaçak akım oluşabilir, sinyal problemi yaşanabilir ve hattın işletilemediği sorunlara muhatap olunabilir...
Islak ve yerinde döküm betondan prefabrik, kolay ve temiz bir işe...
Bu projedeyse özel bir balastsız hat sistemi tercih edilmiş. YAPIRAY tüm bu sorunlara prefabrikasyondaki tasarım ve üretim deneyimiyle farklı bir çözüm bulmuş. Projenin hat üst yapısı tamamen YAPIRAY’ın tasarladığı ve geliştirdiği bir sistem... Bu kapsamda yüksek hızlı tren projeleri için ürettiği prefabrik Panelray® ürünlerini yeniden dizayn etmiş ve nispeten hafif demiryolu araç yükleri sayesinde şeklini değiştirip, hafifletmiş. YAPIRAY bunları yaparken İTÜ Yapı Deprem Laboratuvarı’nda uygulanmak üzere bir test prosedürü geliştirmiş ve o prosedürü uygulayarak söz konusu ürünün tasarım yükleri altında üç milyon çevrimle performansının uluslararası standartlarda istenilen şartları sağladığını ispatlamış. Bu sayede proje ıslak, yerinde döküm beton işinden prefabrik, lego tarzı, kolay ve temiz bir işe çevrilmiş. İş tamamen lojistik bir probleme dönüşmüş.
İkinci yenilikçi uygulama ise yürüme yolu konusunda...
Projede ikinci farklı uygulama ise yürüme yolu konusunda olmuş... YAPIRAY mühendisleri prefabrik elemanlar kullanarak ayarlanabilir bir tünel içi acil yürüme yolu tasarlamışlar. Bu kapsamda, yine firmanın ürettiği Panelton® markalı prefabrik öngermeli boşluklu beton döşemeler ve belirli aralıklarla çelik mesnetler kullanılmış. Çelik mesnetlerin yükseklik ve eğim ayarları yapılabildiğinden hat boyunca, metro araçlarının kapı hizasını takip eden çok hassas bir uygulama yapılabilmiş. Bu sayede acil bir durumda, araç tünel içerisinde nerede durursa dursun yolcuların küçük bir adımla bu acil yürüme yolu platformuna ulaşabilmeleri sağlanmış.
Yürüme yolu bundan önce iki türlü yapılabiliyormuş... Yerinde dökme yönteminde kalıp kuruluyor, beton uzun tünelin içinden taşınıyor, kalıplarla o kotta belli bir kalitede işin yapılabilmesi ve bunun kilometrelerce sök-taklarla sürdürülebilir olması pek sağlıklı olamayabiliyormuş. Diğer yöntem ise prefabrik, ancak beton mesnetliymiş. Söz konusu bu yöntemlerin yerine bir troleyle inşaat alanına giden YAPIRAY ölçme ekibi yerleri belirlemiş, sonraki ekip de tek seferde prefabrik elemanları yerine sabitlemiş ve günde tek bir ekiple 700 metreye varan rekor bir hızda imalat tamamlanabilmiş.
Bir de araç tasarlanmış
YAPIRAY’ın projedeki üçüncü yeniliği ise 3 tonluk prefabrik elemanları tünel içinde hızlı ve güvenli bir şekilde taşıyacak vinçli, altı tekerlekli bir araç tasarlamasıymış. Firma bu üç yenilikle işi lojistik bir probleme dönüştürmüş.
YAPIRAY Mühendislik Direktörü ve İcra Kurulu Üyesi BAYEZİD ÖZDEN:
“Dünyanın her coğrafyasında her ihtiyaca yönelik çözümler sunabiliyoruz”
Hem YAPIRAY hem de firmanın Afrika’daki çalışmaları hakkında bilgi aldığımız YAPIRAY Mühendislik Direktörü ve İcra Kurulu Üyesi BAYEZİD ÖZDEN, öncelikle YAPIRAY ile ilgili bilgileri paylaştı. Dünyanın en büyük müteahhitlik firmaları arasında yer alan Yapı Merkezi Grubu’nun bir parçası olan YAPIRAY’ın demiryolu hat tasarımı, travers üretimi ve hat inşaatı üzerine uzmanlaşmış firma olduğunu hatırlatan Özden şu bilgileri verdi: “Demiryolu inşaatıyla ilgili birikimini 1998’de YAPIRAY firması çatısı altında toplayan Yapı Merkezi, bu zamana kadar 3 kıtada 5500 kilometrenin üzerinde demiryolu hattının inşaatını gerçekleştirmiş, kendi alanında deneyimli ve uzman bir şirket. Yapı Merkezi şu anda A noktasından B noktasına, dünyanın herhangi bir coğrafyasında ‘Greenfield’ diye tabir edilen tümüyle doğal bir arazide istenilen uzunlukta ve istenilen hız-tonaj-yıllık kapasite performansını sağlayacak şekilde köprüsünden tüneline, yarmasından dolgusuna, platformundan hat üstü yapısı (ki bu Yapıray’ın işi) ve bilet gişesine kadar anahtar teslim hizmet verebilen bir kuruluş. Bu açıdan bakıldığında Türkiye için çok önemli bir değer. YAPIRAY haricinde Yapı Merkezi İnşaat, Yapı Merkezi Prefabrikasyon, Freysaş, Subor, Yapı Merkezi İDİS, Yapı Merkezi Gayrimenkul ve Irmak Okulları gibi firma ve markalara da sahip Yapı Merkezi 2000 yılında bir holdinge dönüşmüştü...”
Raylı sistemler alanında “çok-işlevli” bir yapımız var
“YAPIRAY ise raylı sistemler konusunda farklı mühendislik çözümleri içeren proje ve uygulama deneyimini, uzmanlaşan insan kaynağı ve geniş yelpazeli, özel makine parkı ile günümüze taşıyan bir kurum. YAPIRAY olarak büyüme ve gelişmede sürdürülebilirlik prensibi ile raylı sistemlerde gerek yatay gerekse dikey yönde hizmet ve ürünlerimizi geliştiriyoruz. Hem anahtar teslim raylı sistem projelerini hem mevcut raylı sistemlerin bakım-onarım ve takviye işlerini gerçekleştirebilen, yüksek mühendislik çözümleri içeren tasarımlar yapabiliyor, ayrıca öngermeli beton ana hat ve makas traversleri ve yüksek hızlı hatlar ve metro hatlarına yönelik prefabrik hat üstyapı döşemeleri (Slab track) üretiyoruz. Yani YAPIRAY olarak raylı sistemler alanında ‘çok-işlevli’ bir yapımız var...”
Sorumluluğumuz, tekerleğin raya değdiği yerde başlıyor
“YAPIRAY kurulduktan sonra, planlandığı üzere demiryolu hat mühendisliği konusunda uzmanlaştı. Sorumluluğumuz, demiryolu aracının tekerleğinin raya değdiği yerde başlıyor, aşağıya doğru platformun üzerinde, yani köprü veya yarma ya da dolgunun üzerinde bitiyor. Evrenimiz, demiryolu aracı ile alt yapı arasında bulunan yaklaşık bu 1 metrelik yükseklik içerisinde. Bu bölgede karşınıza çıkabilecek ray, bağlantı sistemi, tüm betonarme elemanlar, genleşme derzleri, makaslar gibi hat bileşenlerinin tasarımından inşasına kadar sorumluluk alanımızda bulunuyor. Evrenimiz her ne kadar küçük ve dar görünse de fazlasıyla geniş ve bir o kadar çok konu başlığı barındırıyor...”
Birçok projeye imza attık
Hafif raylı sistemlerden metro hatlarına, konvansiyonel demiryolları hatlarından banliyö hatlarına, yüksek hızlı tren hatlarından askeri amaçlı süpersonik test hattına kadar İzmir Metrosu, Kadıköy-Moda Nostaljik Tramvayı, Eskişehir Tramvayı, Beyoğlu Nostaljik Tramvayı, Ankara Metrosu 3. Fazı, Bursaray, Galata Köprüsü Tramvay Hattı, Eminönü-Sirkeci Tramvayı, Zeytinburnu-Bağcılar Tramvayı, Taksim-Kabataş Füniküler Hattı, Kayseri Tramvayı, Ankara-Konya Yüksek Hızlı Tren Hattı, Hasanbey Lojistik Merkezi Hattı, Tekirdağ-Muratlı Hattı, Marmaray BC 1, Bozkurt-Dinar Demiryolu Hattı, Konya Tramvay Hattı, Sidi Bel Abbes (Cezayir) Tramvay Hattı, Sétif Tramvay (Cezayir) Hattı, Awash-Kombolcha-Hara Gebaya (Etiyopya) Demiryolu Hattı, Kazablanka (Fas) Tramvay Hattı, TÜBİTAK-SAGE Test Kampüsü, Irmak-Karabük-Zonguldak Demiryolu Rehabilitasyon Projesi gibi birçok projeye imza attık..."
"Ter Dakar M1 (Senegal) Demiryolu, Darüsselam-Morogoro-Makutupora (Tanzanya) Demiryolu Hattı, Yerköy-Sivas Yüksek Tren Hattı, Gayrettepe-İstanbul Havalimanı ile Halkalı-İstanbul Havalimanı metro hattı projeleri ise devam eden projelerimiz..."
TÜBİTAK SAGE Süpersonik Raylı Test Hattı...
“Üzerine özel bir hassasiyet gösterdiğimiz ve bireysel olarak bir parçası olmaktan gurur duyduğum işlerimizden biri de geçtiğimiz senelerde hizmete açılan TÜBİTAK SAGE Süpersonik Raylı Test Hattıydı. İnşaatı Yapı Merkezi tarafından anahtar teslim olarak tamamlanan proje 2 bin metrelik uzunluğuyla Avrupa’nın en uzun ve en yüksek kapasiteli hattı olarak hizmet veriyor. Test Kampüsü’nde delici delme etkinliği, ses üstü hızlarda aerodinamik testler, savaş jetlerinde fırlatma koltuğu testleri, roket motoru testleri, çeşitli bileşenler üzerinde yüksek ivme testleri başta olmak üzere çok çeşitli testler gerçekleştiriliyor ve uçuş çevre simülasyonları yapılıyor. Test Kampüsü içerisinde kontrol binası, müşteri kabul binası, enerjik malzeme deposu ve enerjik malzeme bütünleme atölyelerinden oluşan 1.280 m² inşaat alanına sahip 9 adet servis binası ve 2000 metre uzunluğunda bir raylı test hattı bulunuyor. Çeşitli test kalemlerinin istenen hızlara çıkartılarak gerekli testlerin yapılıp, ilgili verilerin toplanmasına olanak verecek şekilde tasarlanıp inşa edilmiş olan Raylı Test Hattı, 1000 kg kütleli bir test konusu cismin 2000 km/s hızda (ses hızının yaklaşık 1,5 katı hızda) test edilmesine imkan tanıyor. Projeye özel tasarım testler sırasında raylar üzerinde oluşacak büyük dinamik yükleri güvenli bir şekilde altyapıya aktaracak kapasitede ray bağlantı elemanları YAPIRAY tarafından bu projeye özel olarak tasarlandı ve patenti alındı...”
Bazı ürün ve makinelerimizi yerinde üretiyoruz
“YAPIRAY olarak son zamanlarda Yapı Merkezi haricinde diğer büyük ana müteahhitlere de hizmet vermeye başladık. Rayton® markasıyla çok çeşitli tiplerde beton travers üretiyoruz. Panelray® diğer bir markamız. Yani aslında prefabrik eleman da üreticisiyiz aynı zamanda. Ürettiğimiz travers ve diğer ürünler diğer ana müteahhitler tarafından talep görüyor. Makine parkımız da oldukça geniş. Buraj makineleri, dinamik stabilazatörleri, hat serme makineleri, lokomotifler, regülatörler gibi birçok makine ve ekipmana sahibiz. Bunlar aslında birer küçük fabrika ve atölyeler. Şantiyelerimiz proje ihtiyaçlarına göre her ne kadar belirli bölgelerde konumlansa da işimizin doğası gereği inşa faaliyetleri yüzlerce kilometrelik hatlara yayılmış durumda. Bu açıdan bakıldığında lojistik, teknik konular kadar başarıya giden yolda önemli bir hale geliyor. Geniş bir coğrafyaya yayılan bir şirket olarak, lojistik yönetimini bazı ürünlerimizi ve makineleri ise yerinde üreterek başarıya ulaşıyoruz. Bu anlamda kaplumbağanın sırtında evini taşıdığı gibi fabrika, üretim tesislerimizi ve atölyemizi proje lokasyonuna taşıdığımızı söyleyebilirim...”
Afrika’da Avrupa ve Amerika şartnamelerine uygun hatlar inşa ediyoruz
“Afrika’da şu anda Etiyopya’da Avrupa standartlarında Awash-Kombolcha-Hara Gebaya Demiryolu Hattı ile Tanzanya’da Amerikan standartlarına uygun 700 kilometre uzunluğunda ağır tonajlı Darüsselam-Morogoro-Makutupora Demiryolu Hattı projelerimiz yürüyor. Ür-Ge anlamında faaliyetlerimiz yoğun. Ür-Ge kadar yoğun olmasa da Ar-Ge faaliyetlerimiz de devam ediyor. Ağır tonajlı işler için kendi tasarım ve üretimimiz olan Rayton HH Ağır Yük (Heavy Haul) traversleri kullanıyoruz. Bunları kendi inşaat yapım yöntemlerimiz, kendi üretimimiz olan demiryolu makas, köprü traversleri ve makine ekipmanımızla yapıyoruz. Özellikle Etiyopya gibi limanı olmayan bir Afrika ülkesinde Avrupa şartnamelerine uygun 400 kilometre hat inşa etmek zaten başlı başına zorluk. Projesi Amerikan şartnamelerine uygun, Ağır tonajlı Tanzanya demiryolu projemizde de durum benzer...”
Raylı sistemlerde hedef “Raydan Kurtulmak”...
“Raylı sistemlerde çalışmalar ‘raydan kurtulmak’ üzerine ilerliyor. Ama bu tabii o kadar kolay ve yakın bir gelecekte yaygınlaşacak bir şey değil... Elektrik ve sinyalizasyon sistemlerinde araştırmalar kablosuz haberleşme üzerine yoğunlaşıyor. Güç sistemleri alanında ise verim önem kazanıyor. Diğer taraftan hiperloop gibi ya da çok yüksek hızlı araçlar da odak noktası oluyor. Özellikle yenilikçi hat sistemlerini, yenilikçi malzemeleri ve farklı ray tiplerini içeren iyileştirmeler başta olmak üzere demiryolu inşaat yöntemleri üzerine de çalışmalar literatürde mevcut...”
Haberi, Şantiye'nin Temmuz-Ağustos 2021 (388.) sayısının E-Dergi versiyonundan da okuyabilirsiniz...
5 Ağustos 2021
Türkiye'nin en ESKİ ve en çok ZİYARET EDİLEN şantiyesi: ŞANTİYE®...
İnşaata dair "KAYDADEĞER" ne varsa... 1988'den bu yana...
Şantiye®nin ürettiği, derlediği ve yayınladığı içeriklerde öncelik “KAMUSAL YARAR”dır...
Ve yayınlanan içeriğin “ÖZEL” olmasına özen gösterilir...
BASILI DERGİ + E-DERGİ + SANTİYE.COM.TR + SOSYAL MEDYA + DİJİTAL PLATFORMLAR...
İnşaat sektörünün buluşma noktası Şantiye®, “Güven”i temsil eden “Basılı bir Yayın” olma özelliğinin yanı sıra yenilenen web sitesi, Turkcell Dergilik ve Türk Telekom E-Dergi gibi mobil uygulamalardaki varlığı, 42 bin E-Bülten abonesi ve 85 bin sosyal medya takipçisi-bağlantısıyla inşaat sektörünün en önemli iletişim platformlarından biri olmaya her ortamda devam ediyor... 1988'den bu yana...
Şantiye® ayrıca yapı sektörüne "Şantiye'nin Yıldızı Ödülü", "Yılın Yeşil Yapı Malzemesi / Teknolojisi Ödülü" ve "Şantiyeden Kareler Fotoğraf Yarışması" gibi farklı organizasyonlarla da katkı sunuyor.
Şantiye®nin son sayısı da dahil 1988 yılından bugüne kadar yayınlanan TÜM SAYILARINA E-Dergi olarak göz atmak için lütfen tıklayın...
Şantiye®, başta ABONELERİ olmak üzere 2020-2024 yıllarında ilan veren firmalar ABS Yapı, Akyapı, Alumil, Anadolu Motor (Honda), Alkur, Ak-İzo, Altensis, Arbiogaz, Aremas, Arfen, Assan Panel, Asteknik, Atos, Batıçim, Baumit, Betek, Betonblock, Borusan CAT, Bosch Termoteknik, Bostik, BTM, Buderus, Bureau Veritas, Çimsa, Çuhadaroğlu, Çukurova Isı, Duyar Vana, DYO, Efectis ERA, Ekomaxi, Elkon, Emülzer, Eryap, Filli Boya, Fixa, Fullboard, Form Endüstri Ürünleri, Form Endüstri Tesisleri, Form MHI (Mitsubishi Heavy Industries) Klima, Garanti Leasing, GF Hakan Plastik, Gökçe Brülör, Grundfos, Hilti, IQ Alüminyum (by Deceuninck), İNKA, İntek, İpragaz, İstanbul Teknik, İzocam, İzoser, Kalekim, Knauf, Knauf Insulation, Komatsu, Köster, Kuzu Grup, LG, Marubeni, Masdaf, Master Builders Solutions, MBI Braas, Meiller Kipper (Doğuş Otomotiv), Messe Frankfurt, Messe München/Agora Tur., Mekon, Mitsubishi Chemical, Nalburdayim.com, NETCAD, ODE, Ökotek, Özler Kalıp, Özpor, Panasonic, PERI, Pimakina, Polyfibers, Polyfin, Prometeon, Ravago, Rehau, Saint Gobain Türkiye, Saray Alüminyum, Schüco, Selena (Tytan), Sentez Mekanik, Serge Ferrari, Shell, Siemens, Sistem İnşaat, Soudal, Sika, Şişecam, Temsa, TMS, Tekno Yapı, Türk Ytong, Tremco illbruck, Vaillant, Vekon, Wermut, Wilo ve Xylem’in değerli katkılarıyla hazırlanmaktadır.
ABONE OLMAK İÇİN
Bir yıllık abonelik bedelimiz olan 1200 TL (6 Sayı, KDV Dahil)'yi TR70 0001 0008 5291 9602 1550 01 IBAN no’lu hesabımıza (Ekosistem Medya) yatırıp; ardından dekontu, açık adresinizi ve fatura bilgilerinizi (şahıs ise TC kimlik no; firma ise vergi dairesi-numarası) santiye@santiye.com.tr adresine e-posta veya 0532 516 03 29 no’lu telefona WhatsApp / SMS aracılığıyla ulaştırabilirsiniz.
