Dünya çapında birçok uygulamaları bulunan “itme sürme yöntemi” ülkemizde de kullanılmaya başlanmış bir köprü yapım metodudur. Bu çalışma kapsamında itme sürme yöntemi ile yapılan bir köprünün yapısal analizi, ayak tasarımı ve hesap adımları anlatılmaktadır. Örnek köprü modeli, 35 metre uzunluğunda iki adet kenar açıklık ve 55 metre uzunluğunda üç adet ana açıklıktan oluşmakta olup, köprünün toplam uzunluğu 235 metredir. Köprü plan ve boykesiti düz olmak ile birlikte 12 metre genişliğinde bir kutu kesit tabliyeden oluşmaktadır.
YUKARIDAKİ FOTOĞRAF TEMSİLİDİR...
Alper NAYCI / İstanbul Teknik Üniversitesi
Prof. Dr. Kutlu DARILMAZ / İstanbul Teknik Üniversitesi
GİRİŞ
Dünya çapında birçok uygulamaları bulunan itme sürme yöntemi ülkemizde de kullanılmaya başlanmış bir köprü yapım metodudur. Malzeme teknolojisindeki gelişmeler ile birlikte kullanımı yaygınlaşan bu yöntem ile kenar ayaklardan birinin arkasındaki prekast sahada köprü tabliyesi segmentler halinde oluşturulmaktadır. Prekast sahadaki segment kalıbı içerisine donatılar ve tendon kılıfları yerleştirilir. Kalıp tamamen beton ile doldurulur ve beton germe için yeterli dayanıma gelir. Ardgerme halatları önceden beton içerisinde bırakılan kılıflara yerleştirilir ve kılıflar harç (grout) ile doldurulur. Ardgermeli tendonların krikolar ile germe işlemi gerçekleştirilir. Bu şekilde önceki segmentler ile yeni yapılan segmentin bağlantısı gerçekleştirilmiş olur. Ardından tüm köprü özel ekipmanlar yardımıyla itilmektedir ve döngü benzer şekilde devam etmektedir.
İtme sürme yöntemi yapım ve inşaat aşamasında birçok avantaj sağlamaktadır. Tüm köprünün inşaatı sırasınca aynı kalıp sisteminin kullanılması, segmentlerin daha hızlı üretilebilmesini ve toplam inşaat süresinin kısalmasını sağlamaktadır. Bununla birlikte çalışanlar sürekli aynı bölgede çalıştıkları için hem daha pratik olmakta hem de olası iş kazaları minimize edilmektedir. Ayrıca inşaat sahasının tek bir bölgede konumlandırılması sebebiyle inşaat sahası içindeki ulaşım ve saha kurulumu maliyetleri azalmaktadır.
Statik sistemi sürekli kiriş olan itme sürme yöntemi ile yapılan köprüler prekast kirişli köprülere göre daha uzun açıklıklar geçebilmektedir. Bu yöntem ile yapılan köprülerde tabliye açıklıkları genelde 40-60 metre arasında değişmekte ve toplam köprü uzunlukları 700-800 metreye varan sürekli tabliyeler oluşturulabilmektedir.
Bu yöntemin sağladığı en büyük ekonomik avantajlar malzeme miktarındaki azalma, inşaat süresindeki azalma, mesnet miktarındaki azalma ve genleşme derzi miktarındaki azalma olarak gösterilebilir. Bunlara ek olarak kesişen güzergahlardaki diğer yolların kullanıma kapatılmadan köprü inşaatının üst kotta devam edebilmesi standart köprü yapım yöntemlerine göre önemli avantajları arasında sayılabilir.
Literatürde itme sürme yöntemi ile tasarımın farklı değişkenlerini inceleyen birçok çalışma bulunmaktadır. Örneğin Rosignoli (1997, 1999) ve Sétra (2007) itme sürme yöntemi ile yapılan köprülerin ön boyutlandırması alanında çalışmalar yapmışlardır. Rosignoli (1998a, 2014), Fontán ve diğ. (2011), Fontán ve diğ. (2014), Hirmand ve diğ. (2013), Wei ve diğ. (2021), Hernandez ve Fontan (2014) ve Wang ve diğ. (2010) itme sürme yöntemi ile yapılan öngerilmeli köprülerde gaga-tabliye etkileşimi ve optimizasyonu incelemişlerdir. Rosignoli (1998b, 2000, 2014), Zellner ve Svensson, (1983), Özel ve diğ. (2021), Scotto ve diğ. (2017) tarafından itme sürme yöntemi ile yapılan köprülerde kullanılan ekipmanlar, saha uygulamaları ve uygulama alanları ile ilgili çalışmalar yapmışlardır. Özkul ve diğ. (2015) tarafından itme sürme yöntemi ile inşa edilmiş sürekli ardgermeli köprülerin deprem tasarımı incelenmiştir. Scotto ve diğ. (2017), Combescure ve diğ. (2016) tarafından itme sürme yöntemi ile yapılan Kuzey Marmara Otoyolu köprüleri ile ilgili çalışmalar gerçekleştirilmiştir.
TABLİYE TASARIMI
Bu bölüm kapsamında itme sürme yöntemi ile yapılan örnek bir köprü modeli üzerinden tabliye kesitinin ön boyutlandırması, tanımlanması gereken yükler ve yük kombinasyonları, itme sürme analizi, itme sürme tendonlarının tespiti ve gerilme kontrolleri gerçekleştirilmektedir.
Genel Yerleşim
İtme sürme yöntemi ile yapılan örnek köprü modeli, 35 m uzunluğunda iki adet kenar açıklık ve 55 m uzunluğunda üç adet ana açıklıktan oluşmakta olup, köprünün toplam uzunluğu 235 m’dir.
Köprü plan ve boykesiti düz olarak tasarlanmıştır ve köprünün yerleşimi Şekil 1’de gösterildiği gibidir. Segmentler kenar ayağın arkasında kurulan prekast sahada yerinde dökülür ve A2 aksından A1 aksına doğru itme işlemi gerçekleştirilmektedir. Köprü tabliyesi, her iki yön için düzenlenmiş iki tabliyeden oluşmaktadır. Tabliye genişliği 12 m olup, her yön için üç şeritli anayol ve bakım yürüyüş yolunu barındırmaktadır. Her bir tabliye 1.5 m genişliğinde iki yaya yolu, 3.0 m genişliğinde üç araç şeridinden oluşmaktadır.
Bu çalışma kapsamında incelenen ve itme sürme yöntemi ile yapılan örnek köprü modelinin yapısal taşıyıcı sistemi sürekli kiriştir...
(*) Bu makale, İnşaat Mühendisleri Odası tarafından 7-8-9 Kasım 2022 tarihlerinde düzenlenen Türkiye İnşaat Mühendisliği 18. Teknik Kongresi kapsamında sunulan aynı başlıklı makaleden derlenmiştir.
11 Şubat 2024
Türkiye'nin en ESKİ ve en çok ZİYARET EDİLEN şantiyesi: ŞANTİYE®...
İnşaata dair "KAYDADEĞER" ne varsa... 1988'den bu yana...
Şantiye®nin ürettiği, derlediği ve yayınladığı içeriklerde öncelik “KAMUSAL YARAR”dır...
Ve yayınlanan içeriğin “ÖZEL” olmasına özen gösterilir...
BASILI DERGİ + E-DERGİ + SANTİYE.COM.TR + SOSYAL MEDYA + DİJİTAL PLATFORMLAR...
İnşaat sektörünün buluşma noktası Şantiye®, “Güven”i temsil eden “Basılı bir Yayın” olma özelliğinin yanı sıra yenilenen web sitesi, Turkcell Dergilik ve Türk Telekom E-Dergi gibi mobil uygulamalardaki varlığı, 42 bin E-Bülten abonesi ve 85 bin sosyal medya takipçisi-bağlantısıyla inşaat sektörünün en önemli iletişim platformlarından biri olmaya her ortamda devam ediyor... 1988'den bu yana...
Şantiye® ayrıca yapı sektörüne "Şantiye'nin Yıldızı Ödülü", "Yılın Yeşil Yapı Malzemesi / Teknolojisi Ödülü" ve "Şantiyeden Kareler Fotoğraf Yarışması" gibi farklı organizasyonlarla da katkı sunuyor.
Şantiye®nin son sayısı da dahil 1988 yılından bugüne kadar yayınlanan TÜM SAYILARINA E-Dergi olarak göz atmak için lütfen tıklayın...
Şantiye®, başta ABONELERİ olmak üzere 2020-2024 yıllarında ilan veren firmalar ABS Yapı, Akyapı, Alumil, Anadolu Motor (Honda), Alkur, Ak-İzo, Altensis, Arbiogaz, Aremas, Arfen, Assan Panel, Asteknik, Atos, Batıçim, Baumit, Betek, Betonblock, Borusan CAT, Bosch Termoteknik, Bostik, BTM, Buderus, Bureau Veritas, Çimsa, Çuhadaroğlu, Çukurova Isı, Duyar Vana, DYO, Efectis ERA, Ekomaxi, Elkon, Emülzer, Eryap, Filli Boya, Fixa, Fullboard, Form Endüstri Ürünleri, Form Endüstri Tesisleri, Form MHI (Mitsubishi Heavy Industries) Klima, Garanti Leasing, GF Hakan Plastik, Gökçe Brülör, Grundfos, Hilti, IQ Alüminyum (by Deceuninck), İNKA, İntek, İpragaz, İstanbul Teknik, İzocam, İzoser, Kalekim, Knauf, Knauf Insulation, Komatsu, Köster, Kuzu Grup, LG, Marubeni, Masdaf, Master Builders Solutions, MBI Braas, Meiller Kipper (Doğuş Otomotiv), Messe Frankfurt, Messe München/Agora Tur., Mekon, Mitsubishi Chemical, Nalburdayim.com, NETCAD, ODE, Ökotek, Özler Kalıp, Özpor, Panasonic, PERI, Pimakina, Polyfibers, Polyfin, Prometeon, Ravago, Rehau, Saint Gobain Türkiye, Saray Alüminyum, Schüco, Selena (Tytan), Sentez Mekanik, Serge Ferrari, Shell, Siemens, Sistem İnşaat, Soudal, Sika, Şişecam, Temsa, TMS, Tekno Yapı, Türk Ytong, Tremco illbruck, Vaillant, Vekon, Wermut, Wilo ve Xylem’in değerli katkılarıyla hazırlanmaktadır.
ABONE OLMAK İÇİN
Bir yıllık abonelik bedelimiz olan 1200 TL (6 Sayı, KDV Dahil)'yi TR70 0001 0008 5291 9602 1550 01 IBAN no’lu hesabımıza (Ekosistem Medya) yatırıp; ardından dekontu, açık adresinizi ve fatura bilgilerinizi (şahıs ise TC kimlik no; firma ise vergi dairesi-numarası) santiye@santiye.com.tr adresine e-posta veya 0532 516 03 29 no’lu telefona WhatsApp / SMS aracılığıyla ulaştırabilirsiniz.
