TÜRKÇE ÖZET
Hükümetler Arası İklim Değişikliği Paneli değerlendirme raporunda, son yüzyılda dünyadaki ortalama sıcaklıkların gittikçe arttığı ve 21. yüzyılın sonuna kadar yeryüzündeki sıcaklık artışının 4°C’ye yükseleceği, ülkemizdeki artışın ise 2.5°C-4°C arasında olacağı ortaya konulmaktadır. Dış ortam sıcaklıklarının artmasına neden olan etmenlerden biri olan sera etkisinin azaltılması için enerji tüketimlerinin indirgenmesi ve/veya yenilenebilir enerjikaynaklarının kullanılması gereklidir. Dünyada bazı ülkelerde duvar yüzey sıcaklıklarının dolayısıyla enerji tüketimlerinin azaltılmasında etkin sistemlerden biri olarak kullanılan bitkilendirilmiş cephe sistemlerinin ülkemiz gerçek hizmet koşullarındaki ısıl performansının ölçüldüğü herhangi bir çalışma bulunmamaktadır. Ayrıca literatürde, Kocaeli İli’nin yer aldığı Csa iklim bölgesinde keçe tip bitkilendirilmiş cephe sisteminin ısıtma ve soğutma dönemindeki performansının gerçek hizmet koşullarında ölçüldüğü herhangi bir çalışma olmadığı görülmektedir. Diğer taraftan, ülkemizde en çok kullanılan bitkilendirilmiş cephetipi keçe sistemdir. Bu nedenle, Kocaeli İli’nde kurulmuş keçe tip bitkilendirilmiş cephe sisteminin ısıtma ve soğutma dönemlerindeki ısıl performansının gerçek hizmet koşullarında ölçülmesi amacıyla bir doktora çalışması başlatılmıştır. Bu bildirinin amacı, Csa iklim bölgesinde keçe tip bitkilendirilmiş cephe sisteminin soğutma dönemindeki ısıl performansının ortaya konulmasıdır.
Arş. Gör. Elif YÜKSEL, Gebze Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Mimarlık Bölümü, e.yuksel@gtu.edu.tr
Prof. Dr. A. Nil TÜRKERİ, İstanbul Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi, sahal@itu.edu.tr
1. GİRİŞ
Son yüzyılda dünyadaki dış ortam sıcaklıkları önemli oranda artış göstermiştir. Hükümetler Arası İklim Değişikliği Paneli’nin raporuna göre, herhangi bir önlem alınmazsa önümüzdeki yüzyılın sonuna kadar dış ortam sıcaklıklarında 4°C’ye kadar, Türkiye’de ise 2.5°C - 4°Carasında bir artış olacağı öngörülmektedir (IPCC; MCCAR; TRMEU). Dünyadaki dış ortam sıcaklıklarının artmasına neden olan ana iki etken kent ısı adası etkisi ve sera etkisidir. Yeşil alanların azalması ve bu alanların yerini yansıtıcılık değeri düşük, geçirimsiz yapı malzemelerinin alması ile yaz aylarında kent ısı adası etkisi oluşmaktadır. Yapılarda ısıtma vesoğutma amaçlı kullanılan yakıtların genellikle fosit tabanlı kaynaklardan sağlanması ile seragazı etkisi artmaktadır. Dünyada bazı ülkelerde duvar dış yüzey sıcaklıklarının dolayısıylasoğutmadan kaynaklanan enerji tüketimlerinin azaltılmasında etkin sistemlerden biri olarakkullanılan bitkilendirilmiş cephe sistemlerinin ısıl performansının ülkemiz gerçek hizmetkoşullarında ölçüldüğü herhangi bir çalışma bulunmamaktadır. Ayrıca literatür araştırması sonucunda, Kocaeli İli’nin yer aldığı Csa iklim bölgesinde keçe tip bitkilendirilmiş cephesisteminin ısıtma ve soğutma dönemindeki performansının gerçek hizmet koşullarındaölçüldüğü herhangi bir çalışma olmadığı görülmektedir (Yüksel ve Türkeri, 2016a). Yanı sıra,ülkemizde en çok kullanılan bitkilendirilmiş cephe tipinin keçe sistem olduğu görülmektedir (Yüksel ve Türkeri, 2016b). Bu nedenle, Kocaeli İli’nde kurulmuş keçe tip bitkilendirilmişcephe sisteminin ısıtma ve soğutma dönemlerindeki ısıl performansının gerçek hizmet koşullarında ölçülmesi amacıyla bir doktora çalışması başlatılmıştır. Bu bildiride, bitkilendirilmiş cephe sistemlerinin ısıl performansının ortaya konulduğu çalışmalara ilişkinliteratür özeti verilmiştir. Ayrıca, çalışmanın üçüncü bölümünde bitkilendirilmiş cephe ve referans cephe sistemlerinin ve deney düzeneğinin tasarımından bahsedilmiştir. Dördüncü bölümde yaz dönemine ait test sonuçları verilmiştir. Son bölümde ise yaz dönemine aitsonuçlar değerlendirilmiştir.
2. LİTERATÜR ÖZETİ
Literatürde, bitkilendirilmiş cephe sistemlerinin ısıl performansının değerlendirildiği çeşitli deneysel ve sayısal çalışmalar bulunmaktadır. Bu çalışmalar, Köppen iklim sınıflandırılmasına göre A grubu (tropikal iklim), B grubu (kurak iklim), C grubu (ılımlı-sıcakiklim) ve D grubu (karasal iklim) iklim bölgelerinde gerçekleştirilmiştir (Yüksel ve Türkeri,2016a). Literatür araştırmasına göre, bitkilendirilmiş cephe sistemlerinin ısılperformanslarının iklim bölgesine, kullanılan bitkilendirilmiş cephe sistemi tipine ve yönlenmeye göre değiştiği görülmektedir. Tropikal iklim bölgelerinde, soğutma döneminde bitkilendirilmiş cephe sistemleri duvar dış yüzey maksimum sıcaklıklarını referans cepheye kıyasla 4.4°C-16°C azaltmaktadır. Kurak iklim bölgelerinde ise bitkilendirilmiş cephesistemleri soğutma döneminde duvar dış yüzey maksimum sıcaklıklarını referans cepheye göre 13°C-18.7°C azaltmaktadır. Bu sistemler, ılımlı-sıcak iklim bölgelerinde soğutma döneminde duvar dış yüzey maksimum sıcaklıklarını referans cepheye kıyasla 1.7°C-25°C, içyüzey sıcaklıklarını 0.65°C-6.4°C, iç ortam sıcaklıklarını 0.25°C-4.2°C azaltmaktadır. Bitkilendirilmiş cephe sistemlerinin ılımlı-sıcak iklim bölgelerinde ısıtma döneminde duvar dış yüzey sıcaklıklarını 0.6°C-3.9°C arttırdığı görülmektedir...
