Şantiyelerde Covid-19’un yayılmasını engellemek, ancak bazı kuralları uygulamakla mümkün...
Yazan: BESTE ARDIÇ ARSLAN - İnş. Müh. / Mira Yüksek Çözümler A.Ş.
MAKALEYİ E-DERGİDE OKUMAK İÇİN: https://edergi.santiye.com.tr/381/74/
Koronavirüs (Covid-19) pandemisi karşısında dünyada ve ülkemizde evden çalışma sistemi yaygınlaştı. Enerji üretim tesisleri, yollar, havaalanları, kentsel mekânlar, fabrikalar, hastaneler ve diğer tüm yaşamsal mekânlar ile bunlara ait altyapının ilk adımı olan “inşaat” işleri de bu pandemiden derinden etkilenmiş durumda. Ancak yapı işlerinin doğası gereği pek çok şantiyede bahsi geçen evden çalışma yöntemlerinin uygulanması çok mümkün gözükmüyor. Aynı şekilde henüz tedavisi bilinmeyen Covid-19 ile mücadelede yetkililer tarafından önerilen sosyal mesafe kuralına uyumun sağlanması da diğer iş yerlerine göre daha zor. Yine de şantiyelerde Covid-19’un yayılmasını en aza indirebilmek, işçilerimizi, meslektaşlarımızı, aileleri ve halkı korumak için elzem.
İNTES Mart 2020 İnşaat Sektörü raporuna göre, 2019 yılı Kasım ayında, yapı işlerinde 1 milyon 585 bin kişi istihdam edilmiş; sektörünün tarım dışı istihdamdaki payı ise yüzde 6,80. Tüm bu çalışanların, ailelerin ve dolayısıyla halkın Covid-19’a karşı korunması için şantiye büyüklüğü, çalışan sayısı gibi pek çok değişkene bağlı olarak projeye özgü çözümlere ihtiyaç duyulduğu da kesin. Bu yazıda amacımız, bugünkü bilgilerimiz ile şantiyelerde yapılabilecek çalışmalar ve göz önünde bulundurulması gerekenler ile ilgili pratik tavsiyelerde bulunmak.
Yapı iş kolunda yoğun alt işveren kullanılmakta. Pandemi ile mücadelede alt işverenlerin her biri, çalışmakta oldukları şantiyenin belirlemiş olduğu mücadele standartlarına uymalı. Şantiyede faaliyet gösteren her firma için ortak yaklaşımın geliştirmesi, şantiye pandemi planının başarıya ulaşmasında kritik faktör olarak düşünülmeli.
Şantiyede pozitif bir vaka tespit edilmesi durumunda, temaslılarının (aynı ortamda bulunan herkesin) 14 gün karantinada kalmasının tavsiye edildiğini ve bu durumda işe devam edemeyeceklerini unutmamalıyız. Yani tespit edilen 1 vaka nedeniyle tüm bir bölüm ya da departmanda fazla sayıda iş gücü kaybı yaşanabilecektir. 14 Nisan 2020 tarihinde, bir çalışanın Covid-19 belirtilerini göstermesi ve hayatını kaybetmesini müteakip, üç binin üzerinde çalışanı bulunan bir projenin işi tamamen durdurmuş olması örneği, projelerin pandemi ile mücadelede ne derece hassasiyet göstermesi gerektiğinin örneklerinden biri.
Acil ve önem arz etmeyen inşaat faaliyetlerinin durdurulması elbette ilk tavsiyemiz. Ancak inşaat faaliyetlerinin durdurulamaması durumunda yapılabilecek olanları sizler için sıralamaya çalıştık.
1. Şantiyeye Gidiş-Geliş ve Araç Kullanımı
İmkânı olan her çalışan kendi ulaşım araçlarını kullanarak tek başına seyahat etmelidir.
Firma tarafından şantiyede kullanılan araçlarda, her araç için bir sürücü atanmalı veya sürücü değişiklikleri arasında paylaşılan araçları temizlenmelidir.
İşçilerin bir aracı paylaşmaktan başka seçeneği yoksa:
- Yolculuklar aynı kişi/kişilerle ve aynı anda en az sayıda kişiyle yapılmalıdır
- İyi havalandırma (yani pencereleri açık tutmak) ve birbirlerinden uzağa bakmak bulaş riskini azaltmaya yardımcı olabilir
- Araç kolları ve yolcuların yüzeylere temas edebileceği diğer alanlara özellikle dikkat edilerek, eldivenler ve standart temizlik ürünleri kullanılarak düzenli olarak araç temizlenmelidir.
- Araca girmeden önce ve araçtan çıktıktan sonra sabun ve su ile, yoksa alkol bazlı el dezenfektanı kullanarak eller 20 saniye yıkanmalıdır.
Araçlarda yoğunluğu engellemek için ek araç tahsis olanakları değerlendirilmeli, toplu taşımayı önlemek için mümkün olan durumlarda işe yayan ya da bisiklet ile gelinmesi teşvik edilmelidir. Ve yine artan araç sayısına uygun park düzenlemeleri yapılmalıdır.
Toplu taşımanın işçiler için tek seçenek olduğu durumlarda, toplu taşıma araçlarındaki yoğunluğa çalışanları maruz bırakmamak için şantiye giriş-çıkış saatlerini değiştirerek ve kademelendirerek yoğun zamanlarda toplu taşıma kullanmaktan kaçınma değerlendirilmelidir (Örn. 05:45- 8:30 ve 16:00- 19:30 dışındaki saatler).
2. Yakın Çalışmayı Önlemek için İş Planlaması (Sosyal Mesafenin Sağlanması)
Salgınla mücadele sürecinde işin yürütümü ile ilgili çeşitli aksamaların yaşanabileceği dikkate alınmalı; işi yetiştirme telaşının hem işvereni hem de çalışanları tehlikeye atmasının doğru bir planlama ve uygun tedbirlerle engellenebileceği unutulmamalıdır.
Sosyal mesafe kurallarına uymanın mümkün olmadığı çalışmalarda, şantiyenin çalışmaya devam etmesi için, bu iş kalemimin devam etmesi gerekip gerekmediği değerlendirilmeli ve gerekli olmayan işleri ertelenmelidir. Her gün tamamlanacak iş sayısı azaltılmalıdır.
İşler, tek kişi tarafından yapılacak veya sosyal mesafe önlemleri (2 metre) sağlanacak şekilde yeniden düzenlenmelidir. Büyük çalışma ekipleri daha küçük birimlere ayrılmalı, insan temasını azaltmak için 24 saatlik vardiya sisteminde çalışma, dönüşümlü, kademeli çalışma gibi alternatifler kullanılmalı ve mümkünse çalışma süreleri kısaltılmalıdır. Personel etkileşimini sınırlamak ve temizlik süresini etkinleştirmek için vardiyalar arasında ek süre konulmalıdır. Öğle arası ve ara dinlenme süreleri uzatılmalı ve kademelendirilmelidir. Sigara içme bölgesi ya da dinlenme alanları gibi insanların bir arada bulunduğu yerlerdeki oturma düzenekleri sosyal mesafeye uygun olarak yeniden yerleştirilmelidir.
Elzem olmayan seyahat, toplantı ve eğitimler iptal edilmeli ya da bunlar, uzaktan yapmaya olanak veren uygulamalarla gerçekleştirilmelidir. Önemli toplantı ve eğitimler kesinlikle gerekli olan katılımcılar ile yapılmalı ve katılımcılar arasında en az 2 metre fiziksel mesafe kalacak şekilde mümkünse açık havada yapılmalıdır. Mümkün değilse daha geniş oda kullanımı değerlendirilmelidir. Toplantı, eğitim gibi faaliyetler kapalı bir mekânda yapılmak zorunda kalınırsa odalarda temiz hava sirkülasyonunu sağlamak için iyi havalandırılmalı / pencereler açılmalıdır.
İş programı gözden geçirilmeli ve uzaktan çalışma imkânı olan idari işleri planlanmalıdır. Mümkünse iş için (aynı bina dahil) telefon, video konferans veya internet kullanılmalıdır. Şantiyede iletişim kurmak için cep telefonu veya telsiz gibi yöntemler tercih edilmelidir.
Teknik ofislerde çalışma yapmak zorunlu ise çalışma ortamı düzeni (masalar ve oturma grupları) güvenli mesafe sınırlarına (2 metre) göre değiştirilmelidir. Kahve-çay otomatları, varsa kafetarya ve fotokopi odası gibi alanlarda olabildiğince az zaman geçirilmelidir. Alan izin veriyorsa, kişi başına 4 metrekare alan saha ofislerine tahsis edilmelidir.
Tokalaşma vb. temaslardan sakınmayı özendirecek idari uyarı ve teşviklerde bulunulmalıdır.
Spor gibi gereksiz eğlence aktiviteleri iptal edilmeli ve varsa bu alanlar kapatılmalıdır. Tüm ortak alanlar işçilerin fiziksel mesafeyi sağlamaları için yeniden düzenlenmelidir.
İnsanların fiziksel olarak bir arada bulunmasını azaltmak için şantiyede özel yürüyüş yolları oluşturulmalıdır. Asansör veya yük asansörleri yerine merdiven kullanımı ya da yürüyüş yolları ve asansörlerin tek yönlü kullanımı değerlendirilmelidir. Asansörde bulunacak kişi sayısı sınırlandırılmalı ve asansör önünde kuyrukların oluşması engellenmelidir.
Tedarikçi ve diğer yüklenicilere, sahada bulundukları sırada gereksinimlerle ilgili net talimat verilmelidir. Alt yüklenici işçi sayısı mümkün olduğunca en aza indirilmelidir. Tedarikçi araç sürücülerinin araçlarda kalması ve çalışanlarla mümkün olan her yerde iletişim kurmak için cep telefonları gibi temassız yöntemlerin kullanılması sağlanmalıdır.
Teslimat işlerinde mümkün olduğunca elektronik belge kullanımına geçilmelidir (İmza gerektirmeyen alternatifler oluşturmak, onay e-postaları, fotoğraflı teslimat kanıtları gibi).
Sürücülerin araçlarından çıkmaları gerektiğinde, herhangi bir malzeme kullanmadan önce ellerini yıkaması veya dezenfekte etmesi sağlanmalıdır. Şantiye alanına yeni gelen malzemelerin belirlenecek özel alanlarda depolanması sağlanarak yetkili çalışanlar dışında bu alanlara giriş ve çıkışlar ile malzemelere teması önleyici tedbirler alınmalıdır.
Fiziksel temasla alınan teslimatlar sonrası çalışanların alkol bazlı el dezenfektanı kullanması sağlanmalıdır.
Dış mekânda, çalışanlar arasında 1.5-2 metre mesafe, iç mekandaki çalışmalarda ise 4 metrekare başına 1 çalışan olmasını sağlayacak düzenlemeler yapılmalıdır. İşçilerin birbirlerinden 2 metreden daha az mesafede olma sıklığı ve süresi en aza indirilmelidir.
- Bu görevlerde yer alan işçi sayısı en aza indirilmelidir
- Çalışanlar yüz yüze değil, yan yana çalışmalı veya birbirlerinden uzak durmalıdır.
İki metre içinde çalışırken bir görevi yerine getirmek için yüz yüze çalışmanın gerekli olduğu yerlerde:
- Mümkün olduğunda bu 15 dakika veya daha kısa bir sürede gerçekleştirilmelidir.
- Bu faaliyetler için gelişmiş bir yetkilendirme süreci getirilmelidir.
- Uyumluluğu izlemek ve yönetmek için ek denetim sağlanmalıdır..
Sosyal mesafeyle ilgili işaretleri çalışma alanının etrafına yerleştirilmelidir.
Çalışanların sosyal mesafeye ilişkin kurallara uyduğundan emin olunmalıdır; bunun için sorumlu kişiler belirlenmelidir. Sosyal mesafelendirme önlemleri yeni sağlık ve güvenlik riskleri getiriyorsa (örneğin iletişimi etkilediği için), bu riskler de yönetilmelidir.
3. Saha Giriş-Çıkış Noktaları
Zaruri haller dışında şantiye alanına ziyaretçilerin girmesine izin verilmemelidir.
Yoğunluğu ve teması azaltmak için kademeli başlangıç ve bitiş saatleri düzenlemeleri uygulanmalıdır.
Sosyal mesafenin etkinleştirilmesi için saha giriş ve çıkış noktaları planlanmalıdır. Yoğunluğun azaltılması için giriş-çıkış noktalarının sayısının artırılması veya acil durumlar da dahil izlemeyi etkinleştirmek için bu noktaların sayısının azaltılması gerekebilir.
Sahaya girmek için bekleyen kişiler arasında bol miktarda alan bırakılmalı, kuyruğa giren insanlar arasında 2 metre mesafe kalmasını sağlamak için zemin işaretleri gibi işaretler kullanılmalıdır.
Parmak okuma, turnike vb. temas yolu ile geçiş kontrol sistemi bulunan işyerlerinde bulaşma riskine karşı temassız sistemlerin kullanılması sağlanmalı veya temaslı sistemler devre dışı bırakılmalıdır.
Tüm çalışan ve ziyaretçilerden, şantiyeye girip çıkarken ellerini sabun ve su kullanarak 20 saniye yıkaması istenmeli ya da giriş çıkışlarda el dezenfektanı kullanmaları sağlanmalıdır.
Resepsiyon, ofis, giriş kontrolü ve teslimat alanlarındaki ortak temas yüzeyleri düzenli olarak temizlenmeli; özellikle pik akış zamanlarında x ray cihazları, turnikeler, ekranlar, telefon ahizeleri ve masalar dezenfekte edilmelidir.
Çalışan ve ziyaretçilerin Covid-19 ve zaruri hijyen kuralları hakkında sık sık bilgilendirilmesi ve bu husustaki kurallara uygun hareket edilmesine yönelik takip sağlanmalıdır.
Çalışan ve ziyaretçilerin temassız ateş ölçer ile ya da termal kamera ile ateşleri ölçülmelidir.
4. Temizlik / İş Hijyeni
4.1 Kişisel Hijyen
El yıkama ve alkol bazlı el dezenfektanlarının kullanımı şirket gözetimi ile teşvik edilmelidir. El yıkama tesisleri, el dezenfektanları, tek kullanımlık kâğıt mendil ve havlular, dokunmatik çöp kutuları, el sabunu işveren tarafından sağlanmalıdır.
Düzenli aralar vererek çalışanların sık sık ellerini yıkamasına izin verilmelidir. Özellikle çok sayıda personelin bulunduğu yerlerde ilave el yıkama tesisleri sağlanmalıdır. Yeterli sabun ve su hazır bulundurulmalıdır. El yıkama tesisleri düzenli olarak temizlenmelidir. Çalışanların inşaat ekipmanları dahil, herhangi bir ekipman kullanmadan önce ve sonra ellerini yıkaması sağlanmalıdır.
Çalışanların bireysel hijyen kurallarını uygulamalarını sağlayacak eğitimler düzenlenmelidir.
Çalışanların öksürme ve hapşırmalarda kâğıt mendil ya da dirsek içinin kullanılmasını, kâğıt mendillerin uygun şekilde imha etmeleri sağlanmalıdır.
Ellerin yemekten önce ve sonra ve tuvalete gittikten sonra en az 20 saniye boyunca sabun ve suyla yıkanması; vücut, saç (sakal dahil) ve çamaşırların her gün iyice yıkanması; yüze dokunmaktan kaçınılması; tokalaşma vb. yakın temaslardan kaçınılması; yere tükürülmemesi, sigara izmaritlerinin çöp kutularına atılması gibi kişisel hijyen kuralları yaygınlaştırılmalıdır.
Çalışma ve ortak kullanım alanlarında bulunabilecek kişi sayısı sınırlandırılmalı ve tanımlanmalıdır. Ortak bir alana girmeden ve çıkmadan önce işçilerin ellerine en az 20 saniye sabun ve su ellerini yıkamaları ya da alkol bazlı el dezenfektanı ile dezenfekte etmeleri sağlanmalıdır. Cep telefonu gibi eşyaların ortak kullanılan masa vb alanlara koyulmaması önerilmelidir.
Temizlik personellerine çöplere temas etmeden çöp boşaltma uygulaması yaptırılmalıdır.
4.2 Tuvalet ve lavabolar
Aynı anda tuvalet ve lavabo kullanan kişilerin sayısı kısıtlanmalı (örneğin bu konuda görevli kullanılmalı) ve kuyruğa girerken insanlar arasında 2 metre mesafeyi korumak için yer işaretleri bulundurulmalıdır.
Tuvalet ve lavabolar, düzgün stoklanmış hijyenik malzemeye sahip olmalı ve çalışır durumda tutulmalıdır. Bu tesisleri kullanmadan önce ve kullandıktan sonra ellerin yıkanması veya sterilize edilmesi sağlanmalıdır. Tuvalet tesisleri, özellikle kapı kolları, kilitler ve tuvalet sifonu için temizlik rejimleri iyileştirilmelidir.
Mümkün olan yerlerde portatif tuvalet kullanmaktan kaçınılmalı; ancak kullanım varsa bunlar daha sık temizlenmeli ve boşaltılmalıdır.
4.3 Şantiye Sosyal Tesisleri (Yemekhane, Yatakhane, Kantinler ve Dinlenme Alanları)
Sahada mevcut tesislerin sayısının veya boyutunun artırılması değerlendirilmelidir. Her bir tesisin büyüklüğüne bağlı olarak, iki metrelik mesafeyi korumak için aynı anda kaç kişinin bu alanı kullanabileceği belirlenmeli ve aynı anda kullanan kişilerin sayısı kısıtlanmalıdır.
Gün boyunca ve her günün sonunda tüm tesislerin daha iyi temizlenmesi sağlanmalıdır. Bu alanlarda düzenli ve uygun şekilde bertarafı sağlanan çöpler ve çöp kutuları bulundurulmalıdır. Ortak temas noktaları, kapılar, düğmeler, kulplar, araç kabinleri, aletler, ekipman düzenli olarak temizlenmelidir.
Tüm kapalı alanlarda havalandırma artırılmalıdır.
Mümkünse ortak kullanım alanlarındaki su sebilleri ve çay makineleri kullanılmamalıdır (örneğin çalışanlara kapalı şişelerde su temin edilebilir); bunun mümkün olmadığı durumlarda sosyal tesislerde bulunan ve içme suyu sunulan tüm musluk mekanizmaları için gelişmiş temizleme önlemleri alınmalıdır.
Mümkün olan yerlerde yemek ve içecekler tek kullanımlık kumanya şeklinde dağıtılmalı ya da işçiler kendi yiyeceklerini getirmeye teşvik edilmelidir. Ayrıca, şantiyeye girdikten sonra çalışanların saha içinde kalmaları ve etraftaki mağazaları kullanmaktan kaçınmaları tavsiye edilmelidir.
Pratik alternatiflerin bulunmadığı durumlarda, işyeri yemekhaneleri ve kantinleri, personele sosyal mesafeye uygun ayarlamalar yaparak yiyecek sağlamak için açık kalabilir. Kantinler, yalnızca önceden hazırlanmış ve paketlenmiş yiyecekler sunan bir paket servisi olarak hizmet sağlamalıdır.
Yemekhane gibi alanlarda standart temizlik ürünleri kullanarak düzenli olarak temas edilen yüzeyler sık sık temizlenmelidir (su ısıtıcıları, buzdolapları, mikrodalgalar vb).
Yemekhane gibi sosyal tesislerde çöpler doğrudan çöp kutusuna koyulmalı ve başkasının temizlenmesi için bırakılmamalıdır.
Masalar her kullanım arasında temizlenmeli ve sıra/masa düzeni sosyal mesafeye uygun olarak ayarlanmalıdır. Tek kullanımlık yemek kapları, bardak vb. kullanılmalı ya da kullanım arasında bulaşık makinesinde yıkanıp kurutulmalıdır.
Yemekhane görevlilerinin kişisel hijyen kurallarına uygun davranması, uygun kişisel koruyucu donanımlarının kullanılması sağlanmalıdır.
Yemekhane ve yatakhaneler düzenli bir şekilde havalandırılmalıdır.
Her alt işveren için ayrı yemek alanı oluşturulması, yemek saatlerinin ayrılıp çeşitlendirilmesi ya da ofis çalışanlarının yemeklerini kendi masalarında yemeleri, işçilerin tüketmek için yemeklerini odalarına götürmeleri gibi alternatifler değerlendirilmelidir.
Şantiyede kalan personel için karantina ihtiyacı hasıl olması durumunda uygun konaklama planlanmalı, yatakhanelerde kalan çalışanların sayısı sosyal mesafeye uygun olarak ayarlanmalı ve söz konusu personelin toplumla teması sınırlandırılmalıdır. Çamaşırların değiştirilmesi ve yıkanması dahil olmak üzere her oda kullanımlar arasında iyice temizlenmeli ve havalandırılmalıdır.
4.4 Temizlik
Geliştirilmiş temizleme prosedürleri, özellikle ortak alanlarda ve aşağıdakiler de dahil olmak üzere temas noktalarında gerçekleştirilmelidir.
Banyo, soyunma odası, iş makinesi kabinleri, her türlü el aleti, koltuklar, sandalyeler, kapı kolları ve itme barlar, merdiven ve koridorlardaki korkuluklar, yük ve insan taşıma asansörleri, makine ve ekipman, otomatlar, telefon donanımı, klavyeler, fotokopi makineleri ve diğer ofis ekipmanları gibi alanlar rutin olarak temizlenerek dezenfekte edilmelidir.
Çöp toplama ve depolama noktalarının sayısı artırılmalı ve her günün sonunda düzenli olarak boşaltılmalıdır.
İş elbiseleri ile harici elbiselerin temasının önlenmesi ve ayrı yerlerde saklanabilmesine yönelik gerekli düzenlemeler yapılmalıdır. Ayrıca çalışanlar için temas noktalarının sayısını azaltma da düşünülmelidir. Örneğin uygun olan yerlerde erişim kapıları açık bırakılmalıdır.
Çalışma sahalarında taşınabilir/pratik el yıkama ya da dezenfektan noktaları oluşturulmalıdır.
Dergi, gazete ve benzer dokümanlar bekleme alanlarından veya ortak odalardan çıkartılmalıdır.
Havalandırma sistemlerinin düzgün çalıştığından emin olunmalıdır.
5. Maske ve Diğer Kişisel Koruyucu Donanım (KKD) Seçimi ve Kullanımı
Rutin inşaat faaliyetlerinde iş gereği kullanılmakta olan kişisel koruyucu donanımların ortak kullanımı, değiş tokuşu engellenmeli ve bunların temizliği günlük olarak yapılmalıdır.
Hijyenik özelliğini kaybeden veya tek kullanımlık malzemelerin tekrar kullanılması engellenmeli ve kullanılmış maskeler uygun şekilde bertaraf edilmelidir.
Enfekte olmuş kişilerle doğrudan temas veya bulaşma (kontaminasyon) riski olan çalışanların (işyeri sağlık birimi çalışanları, şantiye sosyal tesislerini temizleyen çalışanlar gibi) koruyucu olarak EN 149 standardında en az FFP2 olmak üzere FFP2 ve FFP3 koruma düzeyine sahip parçacık filtreli yarım maskeler kullanması sağlanmalıdır. Covid-19 virüsüne karşı koruma amaçlı tekrar kullanılamaz anlamına gelen “NR” işareti olan ventilsiz maskeler önerilmektedir.
KKD kullanımı konusunda eğitim programları geliştirmelidir.
6. İş Sağlığı Planlama ve Uygulamaları
Çalışanlar için:
Hastalığın yayılması ve sağlık kuruluşlarının hafif vakaların evde izlenmesi kararı almaları durumu göz önünde bulundurularak, Covid-19 hastalarının ya da hastalık şüphesi taşıyanların evde bakımı ile ilgili ön eğitim verilerek farkındalık artırılmalıdır. Hastalığın etkisi altında olan çalışanların karantina ya da ağır tedavi altında olduğu dönemde ailelerinin ihtiyaçları desteklenmeli ve yanlarında olunduğunu göstermek adına:
a. Çalışanların bakmakla yükümlü oldukları aile fertlerinin (anne, baba, eş, çocuk, kardeş vb.) özel ilgiye muhtaç (şeker, kalp, KOAH, diyaliz, astım, sürekli yatağa bağlı bakım gerektiren kişi) olanların durumlarının tespit edilerek bu dönemde ihtiyaç duyacakları ilaç, tedavi, bakım hizmetleri, mutfak ihtiyaçlarının temin edilmesi için gerekli tespitler yapılmalı ve sorumlular atanmalıdır.
b. Hayatını kaybeden çalışan ya da aile fertleri için ihtiyaç duyulacak maddi, manevi ve psikososyal destekler değerlendirilmelidir.
Ayrıca çalışanlar, hastalığın önlenmesi, ilk hastalık semptomları, hastalığın yayılmasını önleme ve hastalıktan sonra işe dönmenin uygun olduğu durumlarla ilgili ve hastalığın sağlık sorunları konusunda eğitilmelidir. Hastalık kontrol planları ve beklentileri çalışanlarla paylaşılmalıdır. Türkçe bilmeyen veya engelli çalışanlara bilgi aktarılmalıdır.
Çalışanlar ile iletişim bilgilendirici olmalı ve aile üyelerinin yanı sıra çalışanların hastalıklarının yönetilmesine ilişkin talimatlar, evde izole edilme talimatları ve yeni direktifler veya planlar hakkında bilgiler düzenli olarak güncellenmelidir.
Tüm çalışanlar (işyerinde olsun ya da olmasın), Covid-19 ile ilgili herhangi bir belirti yaşıyorlarsa, teşhis konmuş ya da Covid-19 olduğundan şüphelenilen bir kişiye maruz kalmışlarsa, başka bir çalışanın herhangi bir belirti sergilediğini gözlemliyorlarsa yönetime rapor vermeleri konusunda özendirilmelidir.
Teşhis edilen Covic-19 vakası ile yakın temasta olduğunu bildiren ya da semptom gösteren işçilerin karantina ve tedavi alanları belirlenmelidir. Bu tür çalışanlar sahadan tamamen boşaltılmalı ve İl Sağlık Müdürlüğü, ALO 184 Sabim ve 112 Komuta ve Kontrol Merkezine bilgi verilip 112 Acil Sağlık Hizmetleri aracılığıyla hastaneye nakli sağlanmalıdır.
Covid-19’a karşı yüksek riskli kişiler, tıbbi gerekçelerle aşırı savunmasız olarak tanımlanan çalışanlar belirlenmeli ve bu kişilerin sağlık gözetimi yakın merceğe alınmalıdır.
Çalışanların virüs semptomları göstermesi durumunda izleyecekleri prosedür tanımlanmalıdır. Herhangi bir pozitif vaka olması durumunda pozitif kişinin temas ettiği kişiler belirlenmeli ve izolasyon prosedürleri uygulanmalıdır.
6.1 İlk Yardım ve Acil Müdahale Servisleri
Birincil sorumluluk, yaşamı korumak ve gerektiğinde ve acil servis yetişene kadar ilk yardım sağlamaktır. Bu nedenle saha faaliyetlerini planlarken, sahadaki ilgili taraflar arasında yeterli ilk yardım kaynaklarının sağlanması konusunda anlaşılmalı, iletişim bilgilerini içeren acil durum planları güncel tutulmalıdır. Kaynaklar üzerindeki baskı nedeniyle acil müdahale servislerindeki olası gecikmeler de dikkate alınmalıdır. Yüksek riskli işlerin önlenmesi, yeniden planlanması veya ek yetkili ilk yardım veya travma kaynakları sağlanması düşünülmelidir. İşyerinde steril ve yeterli donanıma sahip revir, sağlık kabini vb. yerler oluşturulmalıdır.
Maruziyet kontrolüne yardımcı olmak için enfeksiyon / hastalığın belirtilerine/semptomlarına dayanan tarama süreçleri geliştirilmelidir.
Çalışanların bağışıklık sistemini takviye edebilmek için yemekler işyeri hekimi, diyetisyen ve gıda mühendisi gibi profesyonellerle gözden geçirilmelidir. Diğer iyi sağlık alışkanlıkları teşvik edilmelidir (Bol uyku, fiziksel olarak aktiflik, stresi yönetimi, bol miktarda sıvı tüketimi, besleyici yiyecekler ve sigara içmekten kaçınılması gibi).
7. Covid-19 Pandemi Planı, Acil Durum Planı ve Risk Değerlendirmesi
Şantiyenin türü, büyüklüğü ya da bulunduğu bölgeye bağlı olarak her projenin kendine özgü riskleri ve zorlukları olacaktır. Bunlar risk değerlendirmesinin yanı sıra planlarda da ele alınmalıdır. Bir plandaki çeşitli adımların ne zaman uygulanmaya başlanacağının bilinmesi, etkinliği için kritik öneme sahiptir. Bir planı çok geç uygulamaya koymak, çalışanların ve operasyonların enfeksiyona karşı savunmasız kalmasına neden olurken, bir planı çok erken uygulamak etkinlikte daha sonra kritik olabilecek kaynakları israf edebilir.
Bulaşıcı hastalıkların planlanması, kuruluşun hem iç hem de dış taraflarını içeren kapsamlı bir süreç olmalıdır. İyi bir Bulaşıcı Hastalık Planı, bu plandan etkilenen tüm paydaşların yanı sıra bir Bulaşıcı Hastalık veya Pandemi olayını hafifletme, hazırlanma, yanıt verme ve iyileşme sürecini tanımalı ve içermelidir.
Salgına karşı alınacak önlemlere ilişkin görevlendirilen çalışanları ve sorumlulukları belirlenmeli. Bu çalışanların birbirleriyle yeterli bilgi alışverişinde bulunması ve koordineli bir şekilde çalışmaları sürdürmesi sağlanmalı.
Salgına yakalanma riskini artıran faaliyetleri, çalışma veya dinlenme alanlarını ve bu riske maruz kalabilecek çalışanlar belirlenmelidir. Maruziyeti en aza indirmek için gerekli tedbirler planlanmalıdır.
Sağlık Bakanlığı ve Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı başta olmak üzere ilgili kurum ve kuruluşların yaptığı bilgilendirmeler düzenli olarak takip edilmeli ve alınan tedbirlerin güncelliği gözden geçirilmelidir. Proje paydaşlarının (yüklenici, tedarikçi vb.) benzer gözden geçirme ve iyileştirme yapmaları sağlanmalıdır.
Yeterli personel olmayacağı göz önünde bulundurularak kimyasal depolama alanları, atık sahaları, ürün depoları, hammadde depoları, araç otoparklarının mevcut yangın tedbirleri gözden geçirilerek, ilave tedbirler planlanmalı, yalnız çalışacak personel için acil yardım çağrı sistemleri, iletişim kanalları sağlanmalıdır.
8. İletişim
Bulaşıcı hastalıkların dinamik doğası, her mesajın özelleştirilmesini gerektirse de aşağıdaki paydaşların endişelerini gidermek için bir iletişim teşkil edilmelidir:
a. Bölge ekibi
b. Kuruluşun üst yönetimi
c. Çalışanlar / Alt yükleniciler
d. Tedarikçiler
e. Dış taraflar / Paydaşlar / Topluluk
f. Müşteriler
İletişim, herhangi bir olay yanıtının kritik bir bileşenidir. Bir hastalık salgını sırasında personelin eylemlerden haberdar olmasını ve kaygılarının giderilmesini de sağlar.
İletişimde aşağıdaki 5 bileşenin her birine değinilmesi önerilir:
- Olay nedir?
- Organizasyon ne yapıyor?
- Kuruluş, alıcının ne yapmasını istiyor?
- Daha fazla bilgi nereden edinilebilir?
- Bir sonraki güncelleme ne zaman dağıtılacak?
İç iletişim için anahtar kişiler, çalışanlar için bir iletişim zinciri ve irtibat numaraları ve iş ve çalışanların durumunu izleme süreçleri geliştirilmelidir.
Dış iletişimde bir salgının şirketinizin hizmet gerçekleştirme yeteneğini etkilemesi durumunda hem müşterileri hem de tedarikçileri içeren kilit kişileri bilgilendirmek için bir prosedür geliştirilmelidir. Bu prosedür, işlemler devam ettiğinde müşterilere ve tedarikçilere bildirim de içermelidir.
Dış ve iç iletişim, şirket tarafından kurulan kurumsal güvenlik sürecini takip etmelidir.
İşçilerle istişare ve iletişim:
Covid-19 ile ilgili sağlık ve güvenlik konularında işçilere danışmalıdır. Karar vermeden önce çalışanların görüşlerini ifade etmesine izin verilmelidir. Onları dahil etmek, bu sürece ve değişikliklere bağlılıklarına yardımcı olacaktır
İşçiler şunları bilmelidir:
- İşyerinden ne zaman uzak durmalı
- Rahatsız olurlarsa ne yapmaları gerekir
- Hangi semptomlar hakkında endişelenmeleri gerekir.
Çalışanlara endişelerini tartışmak için bir irtibat noktası temin edilmeli ve çalışan yardım programları dahil destek hizmetlerine erişim sağlanmalıdır.
Salgın ile mücadele süreci boyunca şirket yönetimi ile çalışanlar arasında iletişimin geliştirilmesi önemsenmelidir. İletişim kanallarının kapalı olduğu durumlarda risklerin saklanacağı unutulmamalıdır.
KAYNAKLAR
İşyerlerinde Koronavirüse (Covid-19) Karşı Alınması Gereken Önlemler – AÇSHB / İSGGM- Erişim tarihi 16.04.2020
Yapı İslerinde Yapılan Çalışmalarda Yeni Tip Koronavirüs Salgınından Korunmaya Yönelik Kontrol Listesi - AÇSHB / İSGGM - Erişim tarihi 16.04.2020
https://www.osha.gov/Publications/OSHA3990.pdf OSHA, Guidance on Preparing Workplaces for Covid-19 - Erişim tarihi 16.04.2020
https://www.constructionleadershipcouncil.co.uk/wp-content/uploads/2020/04/Site-Operating-Procedures-Version-3.pdf
Construction Sector - Site Operating Procedures Protecting Your Workforce During Coronavirus (Covid-19) Version 3 – 14 April 2020- Erişim tarihi 15.04.2020
https://www.safeworkaustralia.gov.au/sites/default/files/2020-04/building-construction-minimising-the-risk-of-exposure-to-covid-19.pdf Building and Construction Industry: Minimising the Risk of Exposure to COVID-19 Updated: 9 April 2020- Erişim tarihi 15.04.2020
https://www.who.int/docs/default-source/coronaviruse/advice-for-workplace-clean-19-03-2020.pdf Getting Your Workplace Ready for COVID-19-WHO- 19 March 2020- Erişim tarihi 14.04.2020
https://www.api.org/~/media/Files/EHS/Process-Safety/API-PandemicGuide.pdf Pandemic Planning Guide-API GUIDANCE DOCUMENT 1180 Erişim tarihi 13.04.2020
https://www.gov.uk/government/publications/guidance-to-employers-and-businesses-about-covid-19
https://intes.org.tr/wp-content/uploads/2020/03/insaat_raporu-%C5%9Fubat.pdf İnşaat Sektörü Raporu- INTES Mart 2020-Erişim tarihi 14.04.2020
https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/community/guidance-business-response.html
https://www.nsc.org/safety-first-blog/covid-19-and-workplace-implications COVID-19 and Workplace Implications April 6, 2020-Erişim tarihi 14.04.2020
https://www.mbansw.asn.au/sites/default/files/mba_covid-19_best_practice_guide_web.pdf COVID- 19 BEST PRACTICE GUIDE For Building & Construction - Erişim tarihi 14.04.2020
https://www.mbav.com.au/sites/default/files/COVID-19%20B%20and%20C%2025%20March%202020%20v7%20Final%20save%20for%20contacts.pdf- Covıd-19 (Coronavırus) Guidelines for The Building and Construction Industry Victoria As At 31 March 2020- Erişim tarihi 13.04.2020
https://covid19bilgi.saglik.gov.tr/tr/afis -Erişim tarihi 14.04.2020.
21 Nisan 2020
İnşaat sektörünün buluşma noktası Şantiye, “Güven”i temsil eden “Basılı bir Yayın” olma özelliğinin yanı sıra yenilenen web sitesi, Turkcell Dergilik ve Türk Telekom E-Dergi gibi mobil uygulamalardaki varlığı, 35 bin e-bülten abonesi, 12 bini aşkın takipçiye sahip facebook sayfası ve 14 bin Linkedin bağlantısıyla inşaat sektöründe hedef kitleye erişimin en verimli ve hızlı çözümü olmaya dijital ortamlarda da devam ediyor...
