Kıtaların Birleşmesinde Yeni Boyut: AVRASYA TÜNELİ
İstanbul, konumu ve tarihi itibariyle jeopolitik, sosyal, ekonomik, siyasi ve yaşamsal açıdan tarih boyunca birçok beylik, devlet, imparatorluk için çok önemli olmuş ve bu şehir için birçok mücadeleye girişilmiştir. Bu kadar önemli faktörü bir arada bulunduran güzel İstanbul için üretilen Avrasya Tüneli projesini, genel hatlarıyla birlikte “mühendislik” ve “şantiyecilik” açısından inceleyerek bir kez daha hatırlatmaya çalışacağım.
YAZAN: Muharrem Akpınar / İnşaat Mühendisi
Bu şehir, geçmişte önemi ne kadar kıymetliyse de globalleşen dünya, yepyeni dinamikler ve artan nüfus nedeniyle gelecekte önemini daha da artıracaktır. İşte bu önem ve talepler doğrultusunda İstanbul’da “zaman” kavramı herkes için yaşamdan daha öte bir noktaya geçtiği için Asya ve Avrupa Kıtası geçişlerinde yeni ve alternatif bir geçiş yolu çalışmaları başlamış, Amerika’lı bir firma tarafından Kazlıçeşme-Göztepe arasında 14,6 km’lik güzergahın 5,4 km’lik kısmı Boğaz altı iki katlı bir karayolu tüneli tüp geçit projesi olarak tasarlanmış; yine ABD’li bir mühendislik firması tarafından denetlenmiş ve nihai proje çalışmaları sona erdirildikten sonra Yap-İşlet-Devret modeliyle ihale sürecine çıkılıp, Ulaştırma Habercilik ve Denizcilik Bakanlığı idaresi ile Türkiye’den Yapı Merkezi ve Güney Kore’den SK EC ortaklığındaki yüklenici arasında 1,245 milyar dolar ihale bedeli ve 55 aylık planlama süresi ile 100 dakikalık Asya ve Avrupa kıtası geçişlerinin Avrasya Tüneli projesi ile 15 dakikaya indirilmesi amaçlanarak ihale sözleşmesi imzalanmış ve projeye start verilmişti.
Tüm mega projelerde olduğu gibi birçok ilki ve zorluğu barındırıyordu
Tabi ki bu kapsamlı ulaşım projesi de diğer mega projelerde olduğu gibi birçok zorluk ve ilki bünyesinde barındırmıştı. Tasarım süreci itibariyle birçok özelliği içinde barındırması, projenin yapılabilirliğini ve değerini göründüğünden fazla önemli kılmıştı. Mimari ve statik tasarımın yanında mekanik sistemler ve elektrik-otomasyon haberleşme sistemleri, yangına dayanıklılık için geliştirilen sistemler ile de güvenli bir konsept oluşturulması hedeflenmişti.
Üç aşamadan oluşan projenin en zorlu kısmı 3,4 km uzunluğundaki boğaz geçişi olmuştu. En derin noktası ise eksi 106 metre olarak belirlenmiş %±5 eğim ile sürüş kolaylılığı sağlamıştı.
Temeli 2011'de atılmıştı
Marmaray Tüp Geçit Projesi gibi yine İstanbul’da, yine deniz altında inşaa edilen bir proje ve yine deprem faktörü, fay hattı, Boğaz akıntısı, sıvılaşma riski, tsunami etkileri, ilkler, çözümler derken temel atma 26 şubat 2011’de gerçekleşmiş ve 22 Aralık 2016’da Avrasya Tüneli işletmeye açılmıştı.
Türkiye, tünelcilik anlamında dikkatleri üzerine çekmişti
Tünel kazı çalışmaları ilk olarak 19 Nisan 2014 tarihinde Haydarpaşa şantiyesinde başlamış ve proje için özel üretilen ve bu özelliğiyle ilkleri bünyesinde barındıran Yıldırım Bayezid isimli dev köstebek TBM 33,3 kw/m2lik bir kesici kafa gücü ile dünyada 1. sırada, 12 barlık tasarım basıncı ile dünyada 2. sırada ve 13,7 metrelik kazı çapıyla dünyada 6. sırada yer almaktaydı. Tünel Açma Makinesi TBM günde 8-10 metre arası ilerlemiş, 3344 metrelik tünel açılarak tamamlanmıştı. Bu özelliğiyle bile Türkiye, tünelcilik alanında dünya çapında dikkatleri üzerine çekmişti.
Güzergah, Kuzey Anadolu Fay Hattına 17 kilometrelik bir mesafede olduğundan deprem tasarımı için özel yöntemler Marmaray projesinde olduğu gibi burada da kullanılmıştı. 1672 ringten (bilezik) oluşan tünelde 2 adet sismik bilezik, hesaplanan yerlere özenle monte edilmiş ve yer değiştirme limitleri kayma için ±50 mm, uzama/kısalma için ±75 mmolarak belirlenmişti. Yine deprem etkisini en aza indirmek için bileziklerin üretiminde kullanılacak az geçirimli, yüksek fırın cürufu kullanılarak yüksek performanslı beton üretilmişti.
Avrasya Tüneli projesi 18 yıllık bir fizibilitenin ardından ihale süreçleri ve 5 yıllık bir yapım süreci de eklendiğinde yaklaşık olarak 25 yıl gibi bir süreyi almış olmasına rağmen şu an için 85 dakikalık bir zaman tasarrufu sağlamış gibi gözükse de gelecek yıllarda artan nüfus ve araç sayısı düşünüldüğünde kazancın çok daha büyük olacağı görülebilecektir. 85 dakikalık zaman tasarrufu için harcanan 25 yıl ve o kadar çabanın değeri ileriki yıllarda daha iyi anlaşılacaktır.
Avrasya Tüneli ülkemiz ekonomisi açısından farklı işletme ve finansman modelleri ile üretilse de İstanbul gözönünde bulundurulduğunda ulaşım kolaylığı gibi sebepler ve dünya mühendislik bilimi açısından ilklerin ortaya konulmuş olması, projenin büyüklüğünü ve önemini gözler önüne sermektedir. Projede emeği geçen herkes gerçek bir projeye imza atmış olmanın haklı gururunu yaşamaktadır. Bu ve bunun gibi büyük-küçük farketmeksizin önemli projeye imza atan, emek ve mesai harcayan, şantiyelerde alın teri döken birçok emekçinin hakkı ödenmez; ama onlara atfen tüm şantiyecilere ve şantiye okurlarına teşekkür etmek gerektiğini düşünerek yazımı sonlandırıyorum.
İnsanoğlunun talepleri için mühendislik bilimi kesinlikle yetersiz kalmayacaktır; ama plansız nüfus artışı ile kentlerin yaşanabilirliği noktasında ne kadar nefes alınacaktır, işte bu tam bir muamma...
1 Haziran 2022
Türkiye'nin en ESKİ ve en çok ZİYARET EDİLEN şantiyesi: ŞANTİYE®...
İnşaata dair "KAYDADEĞER" ne varsa... 1988'den bu yana...
Şantiye®nin ürettiği, derlediği ve yayınladığı içeriklerde öncelik “KAMUSAL YARAR”dır...
Ve yayınlanan içeriğin “ÖZEL” olmasına özen gösterilir...
BASILI DERGİ + E-DERGİ + SANTİYE.COM.TR + SOSYAL MEDYA + DİJİTAL PLATFORMLAR...
İnşaat sektörünün buluşma noktası Şantiye®, “Güven”i temsil eden “Basılı bir Yayın” olma özelliğinin yanı sıra yenilenen web sitesi, Turkcell Dergilik ve Türk Telekom E-Dergi gibi mobil uygulamalardaki varlığı, 42 bin E-Bülten abonesi ve 85 bin sosyal medya takipçisi-bağlantısıyla inşaat sektörünün en önemli iletişim platformlarından biri olmaya her ortamda devam ediyor... 1988'den bu yana...
Şantiye® ayrıca yapı sektörüne "Şantiye'nin Yıldızı Ödülü", "Yılın Yeşil Yapı Malzemesi / Teknolojisi Ödülü" ve "Şantiyeden Kareler Fotoğraf Yarışması" gibi farklı organizasyonlarla da katkı sunuyor.
Şantiye®nin son sayısı da dahil 1988 yılından bugüne kadar yayınlanan TÜM SAYILARINA E-Dergi olarak göz atmak için lütfen tıklayın...
Şantiye®, başta ABONELERİ olmak üzere 2020-2024 yıllarında ilan veren firmalar ABS Yapı, Akyapı, Alumil, Anadolu Motor (Honda), Alkur, Ak-İzo, Altensis, Arbiogaz, Aremas, Arfen, Assan Panel, Asteknik, Atos, Batıçim, Baumit, Betek, Betonblock, Borusan CAT, Bosch Termoteknik, Bostik, BTM, Buderus, Bureau Veritas, Çimsa, Çuhadaroğlu, Çukurova Isı, Duyar Vana, DYO, Efectis ERA, Ekomaxi, Elkon, Emülzer, Eryap, Filli Boya, Fixa, Fullboard, Form Endüstri Ürünleri, Form Endüstri Tesisleri, Form MHI (Mitsubishi Heavy Industries) Klima, Garanti Leasing, GF Hakan Plastik, Gökçe Brülör, Grundfos, Hilti, IQ Alüminyum (by Deceuninck), İNKA, İntek, İpragaz, İstanbul Teknik, İzocam, İzoser, Kalekim, Knauf, Knauf Insulation, Komatsu, Köster, Kuzu Grup, LG, Marubeni, Masdaf, Master Builders Solutions, MBI Braas, Meiller Kipper (Doğuş Otomotiv), Messe Frankfurt, Messe München/Agora Tur., Mekon, Mitsubishi Chemical, Nalburdayim.com, NETCAD, ODE, Ökotek, Özler Kalıp, Özpor, Panasonic, PERI, Pimakina, Polyfibers, Polyfin, Prometeon, Ravago, Rehau, Saint Gobain Türkiye, Saray Alüminyum, Schüco, Selena (Tytan), Sentez Mekanik, Serge Ferrari, Shell, Siemens, Sistem İnşaat, Soudal, Sika, Şişecam, Temsa, TMS, Tekno Yapı, Türk Ytong, Tremco illbruck, Vaillant, Vekon, Wermut, Wilo ve Xylem’in değerli katkılarıyla hazırlanmaktadır.
ABONE OLMAK İÇİN
Bir yıllık abonelik bedelimiz olan 1200 TL (6 Sayı, KDV Dahil)'yi TR70 0001 0008 5291 9602 1550 01 IBAN no’lu hesabımıza (Ekosistem Medya) yatırıp; ardından dekontu, açık adresinizi ve fatura bilgilerinizi (şahıs ise TC kimlik no; firma ise vergi dairesi-numarası) santiye@santiye.com.tr adresine e-posta veya 0532 516 03 29 no’lu telefona WhatsApp / SMS aracılığıyla ulaştırabilirsiniz.
