Bir projede inşaat sahasında çalışan yüklenici ve alt yüklenici arasındaki bazı farklar vardır. Bu terimler bazen birbirlerinin yerine kullanılsa da, iki rol arasındaki birkaç temel farkı ve projeleri etkili bir şekilde tamamlamak için birlikte nasıl çalıştıklarını anlamak proje yöneticisi ve saha mühendisleri için önemlidir. 

Yazan: Selim Rıdvan GÜNGÖR / Proje Direktörü 

İnşaat işlerinin çoğunluğu, bir inşaat firmasının (yüklenici) işi tamamlamak için bir sözleşme imzaladığı ve daha sonra bu işi para karşılığında tamamladığı taahhüt süreçleri yoluyla gerçekleştirilir. Bu işlerin gerçekleştirilmesinde yüklenicilerin ve alt yüklenicilerin rolünü anlamak, inşaat işlerinin sonuçlarını daha iyi optimize etmeye yardımcı olur. 

Görünüşte bir yüklenici ile alt yüklenici arasındaki tek fark, "unvan" gibi görünse de bu farkın gerçekte nasıl ortaya çıktığını açıklamak için biraz daha detaylandırılması gerekir. 

Öncelikle yüklenici ya da alt yüklenici olmanın ne demek olduğuna, arasındaki farklılıklara ve bunların her iki tarafın ortak çıkarlarına çalışmasınının nasıl sağlanacağına bakalım… 

1) Yüklenici olmak, işletme sahibi olmaya benzer; kendi müşteri portföyüne sahip olur, kendisi için çalışır, anlaşmalarını kendisi yapar, ve kendi hak ettiğine göre kazanır. Alt yükleniciler de daha dar bir kapsama sahip olsa bile bir sözleşmeye dayalı olarak çalışırlar ve aynı zamanda yükleniciye gerçekleştirecekleri belirli beceriler sunarlar. Alt yüklenicilerle ilgili en önemli fark, müşteriyle değil, yüklenici ile anlaşma yapmalarıdır. 

2) Yüklenici, müşterisini kendisi bulmak için çaba harcadığından muhtemelen iş karşılığında alt yüklenicisinin alacağından daha fazla ödeme alır. Bu nedenle taahhüt işinden elde edilecek en büyük kazanç(!) yükleniciye aittir. 

3) Yüklenici müşterisinden alacağını tahsil etmede herhangi bir sorun yaşasa dahi alt yüklenicisine ödemesini yapmak zorunda olduğundan, nakit akışında yaşanan olumsuzluktan dolayı borcunu ödemeyi yapamadığı zaman borçlu/haksız durumuna düşer. 

4) Yüklenici, sözleşmeleri doğrudan müşterilerden alan ve bunları yürüten bir kişi veya şirkettir. Alt yüklenici ise daha büyük bir projede belirli görevleri yerine getirmek için yüklenicilerle anlaşmalar yapan kişi veya şirkettir. 

5) Bir yüklenicinin üstlenebileceği projelerin kapsamı, erişebildiği kaliteli, profesyonel alt yüklenicilerin sayısıyla birlikte artar. Bu nedenle bir dizi benzersiz zorluğu beraberinde getireceğinin bilinciyle profesyonel iletişim ağını mümkün olduğunca çeşitli alt yüklenicilerden oluşturmak mantıklıdır; ancak yüklenici olarak karı artırmanın ve müşteri memnuniyeti yaratmanın harika bir yoludur. 

6) Hem yükleniciler hem de alt yükleniciler inşaatla ilgili belirli beceriler sunarlar, ancak alt yükleniciler genellikle belirli bir alanda uzmanlaşırken, yüklenicilerin müşterileri ile etkileşimlerine daha fazla odaklanması ve tüm projeyi denetlemesi gerekir. 

7) Yüklenicilerin müşterileri ile etkileşimlerine daha fazla odaklanması gerekir, çünkü doğrudan sözleşme imzalarlar. Alt yükleniciler öncelikle kendilerini özel görevler için işe alan yüklenicilerle iletişim kurarlar. 

8) Alt yükleniciler genellikle yüklenici ile müşteri arasındaki ana sözleşmenin şartlarından sorumlu değildirler. Bir alt yüklenicinin kalitesizliğe, bütçe aşımına ve gecikmelere neden olması durumunda, yüklenici müşteriye karşı tek sorumludur. 

9) Alt yükleniciler çok etkili işgücüne sahip olabilir, ancak yüklenicilerin bundan istifade edebilmeleri için organize planlayıcılar ve etkili yöneticilere sahip olması gerekir. Bu, yüklenicilere, uğraştıkları alt yüklenicilerin işlerinden kar elde etmesini sağlayan yegane etkendir. 

10) Alt yükleniciler kendi uzmanlık alanlarında kullanabileceği bir inşaat malzemesi üretimi veya perakende satışı gibi belirli bir alanda ticarete yönelmeyi de tercih ederler. Bu, alt yüklenicileri kendi uzmanlık alanları için ürün ve hizmet sunumunda onları özellikle yüklenicinin nakit hareketinde rahatlatıcı görünmesi, malzeme temin süresi gibi nedenlerle daha kuvvetli hale getirir. Ancak bir yüklenici, taahhüt altına aldığı projenin büyük resmini alt yüklenicilerden daha fazla görmelidir. Bu, finansal bilgiler, kar/zarar, iş yapma maliyeti, projeye harcanan zaman, müşteri memnuniyeti, beklentilerin yönetimi ve diğer sayısız potansiyel endişe gibi şeyleri anlamak anlamına gelir. 

11) Alt yüklenici veya personeli çalışırken işi bırakabilir veya profesyonel olmayan davranışlar sergileyebilir ve yüklenicinin çalışanı olmadıkları için, projede zorluklar yaratmaları durumunda onları disipline etmenin hiçbir yolu yoktur. Bir alt yükleniciyi kovmak, sözleşmenin feshi olarak görülebilir ve her halükarda, işi zamanında tamamlamak için kalite yerine süre odaklı başka bir alt yüklenici ile sözleşme imzalamak zorunda kalınabilir. 

12) Profesyonel alt yüklenicilerden oluşan bir ağ oluşturmak, bir yüklenicinin üstlenebileceği proje portföyünü genişletebilir, karı artırabilir ve kaliteli iş sağlayarak güven ve müşteri memnuniyetini artırabilir. Ancak, yüklenicilerin profesyonel ve güvenilir alt yüklenicileri dikkatli bir şekilde seçmeleri gerekir. Alt yükleniciler ile çalışmak, ortalamanın altında iş kalitesi, profesyonel olmayan davranışlar, proje gecikmeleri ve potansiyel sözleşme sorunları gibi riskler taşır. 

13) Güvenilir, kaliteli iş yapma ve işini yaparken iyi niyetle hareket etme konusunda itibar sahibi bir alt yüklenici ile çalışmak çok önemlidir. Alt yükleniciler, hem yüklenicilerle iş ilişkilerinde hem de çalışma ortamındaki davranışlarında profesyonel olmalıdır. 

14) Yüklenicilerin mali konular, zaman yönetimi ve müşteri memnuniyeti de dahil olmak üzere proje yönetimi konusunda daha geniş bir anlayışa sahip olması gerekir. Alt yükleniciler ise uzmanlık hizmetlerini etkin bir şekilde sunmaya odaklanmalı ve yüklenicinin sorumluluğundaki iş kalitesine bağlı kalmalıdır. 

15) Yükleniciler dolaylı hizmetleri (osgb, kamp, yemek, iletişim vb.) sağlamak için sözleşme altına alınmış taahhüt konusu işe başlayıp hak ediş almadan ön finansman giderlerini karşılamak zorunda kalabilirler. Alt yükleniciler işin yapımı sürecinde ihtiyaç duyacakları dolaylı hizmetleri yüklencinin çoğunlukla müşteri ile imzaladığı sözleşme kapsamında taahhüt ettiği hizmetlerden tahakkuk edecek alacaklarından mahsup edilmek üzere bedeli karşılığında kullanmak isterler. Bu onların nakit akışında büyük serbestlik sağlar.

1 Şubat 2024

Türkiye'nin en ESKİ ve en çok ZİYARET EDİLEN şantiyesi: ŞANTİYE^®... 
İnşaata dair "KAYDADEĞER" ne varsa... 1988'den bu yana...
Şantiye^®nin ürettiği, derlediği ve yayınladığı içeriklerde öncelik “KAMUSAL YARAR”dır... 
Ve yayınlanan içeriğin “ÖZEL” olmasına özen gösterilir...

BASILI DERGİ + E-DERGİ + SANTİYE.COM.TR + SOSYAL MEDYA + DİJİTAL PLATFORMLAR... 

İnşaat sektörünün buluşma noktası Şantiye^®, “Güven”i temsil eden “Basılı bir Yayın” olma özelliğinin yanı sıra yenilenen web sitesi, Turkcell Dergilik ve Türk Telekom E-Dergi gibi mobil uygulamalardaki varlığı, 42 bin E-Bülten abonesi ve 85 bin sosyal medya takipçisi-bağlantısıyla inşaat sektörünün en önemli iletişim platformlarından biri olmaya her ortamda devam ediyor... 1988'den bu yana...

Şantiye^® ayrıca yapı sektörüne "Şantiye'nin Yıldızı Ödülü", "Yılın Yeşil Yapı Malzemesi / Teknolojisi Ödülü" ve "Şantiyeden Kareler Fotoğraf Yarışması" gibi farklı organizasyonlarla da katkı sunuyor. 

Şantiye^®nin son sayısı da dahil 1988 yılından bugüne kadar yayınlanan TÜM SAYILARINA E-Dergi olarak göz atmak için lütfen tıklayın... 

Şantiye^®, başta ABONELERİ olmak üzere 2020-2024 yıllarında ilan veren firmalar ABS Yapı, Akyapı, Alumil, Anadolu Motor (Honda), Alkur, Ak-İzo, Altensis, Arbiogaz, Aremas, Arfen, Assan Panel, Asteknik, Atos, Batıçim, Baumit, Betek, Betonblock, Borusan CAT, Bosch Termoteknik, Bostik, BTM, Buderus, Bureau Veritas, Çimsa, Çuhadaroğlu, Çukurova Isı, Duyar Vana, DYO, Efectis ERA, Ekomaxi, Elkon, Emülzer, Eryap, Filli Boya, Fixa, Fullboard, Form Endüstri Ürünleri, Form Endüstri Tesisleri, Form MHI (Mitsubishi Heavy Industries) Klima, Garanti Leasing, GF Hakan Plastik, Gökçe Brülör, Grundfos, Hilti, IQ Alüminyum (by Deceuninck), İNKA, İntek, İpragaz, İstanbul Teknik, İzocam, İzoser, Kalekim, Knauf, Knauf Insulation, Komatsu, Köster, Kuzu Grup, LG, Marubeni, Masdaf, Master Builders Solutions, MBI Braas, Meiller Kipper (Doğuş Otomotiv), Messe Frankfurt, Messe München/Agora Tur., Mekon, Mitsubishi Chemical, Nalburdayim.com, NETCAD, ODE, Ökotek, Özler Kalıp, Özpor, Panasonic, PERI, Pimakina, Polyfibers, Polyfin, Prometeon, Ravago, Rehau, Saint Gobain Türkiye, Saray Alüminyum, Schüco, Selena (Tytan), Sentez Mekanik, Serge Ferrari, Shell, Siemens, Sistem İnşaat, Soudal, Sika, Şişecam, Temsa, TMS, Tekno Yapı, Türk Ytong, Tremco illbruck, Vaillant, Vekon, Wermut, Wilo ve Xylem’in değerli katkılarıyla hazırlanmaktadır.

ABONE OLMAK İÇİN
Bir yıllık abonelik bedelimiz olan 1200 TL (6 Sayı, KDV Dahil)'yi TR70 0001 0008 5291 9602 1550 01 IBAN no’lu hesabımıza (Ekosistem Medya) yatırıp; ardından dekontu, açık adresinizi ve fatura bilgilerinizi (şahıs ise TC kimlik no; firma ise vergi dairesi-numarası) santiye@santiye.com.tr adresine e-posta veya 0532 516 03 29 no’lu telefona WhatsApp / SMS aracılığıyla ulaştırabilirsiniz.